Çamaşır makinesini motorunu harici çalıştırma için yapılan uygulamalar da en büyük eksik tork, güç kontrolünün olmaması direkt voltaj vererek motoru çalıştırmak sadece hız sağlıyor en ufak bir zorlanma da motor duruyor. Tam kontrol için TDA1085C üniversal motor hız kontrol entegresi kullanılan devreler var. TDA1085 gelişmiş bir kontrolcü fakat fiyatı yüksek ve devre kurulumu biraz karmaşık.
Çamaşır makinesi motoru çalıştırma için kullandığım devre TDA1085C entegreli devreye göre daha basit, ucuz, kararlı ve yumaşak başlatma özelliği de mevcut.
Devre PC817 optokuplörler, pasif komponentler ve triyak, diyak, transistör, diyotlardan oluşuyor. 2 Adet PC817 yerine ILD621 çift kanal optokuplör kullanılabilir. Dikkat etmeniz gereken, sorun çıkartacak komponent triyak. Yan sanayi triyaklar sorunlu çalışabiliyor, tetiklenmiyor veya kontrol edilemiyorlar.
Bu sorunun çözümü için triyakın G bacağına bağlı 51-OHM dirence ters-seri bağlı 3.3v…3.9V arasın da zener diyot bağlanıyor. PCB üzerinde bu bağlantı için yer bıraktım. Benim kullandığım triyak orjinal olduğu için zenerleri kullanmadım * (yan sanayi sorunu da yaşadım detaylar video da). Eğer herşey doğru ise bahsettiğim sorunları yaşarsanız bu zener diyot bağlantısını yapın.
MJE13001 transistör yerine MJE13002 kullanabilirsiniz. Yüksek güçlü transistör kullanmayın. Bu transistörler daha yüksek kaçak akımlara sahiptir. Devre çalışacaktır, ancak ileride sorun çıkartabilir.
Çamaşır makinesini motorunu 220V ile çalıştırma için öncelikle fırçalardan birini motor bobin sargısı ile kısa devre etmemiz gerekli. Aşağıda ki çamaşır makinesini motorunun açılımı, bağlantı bilgilerinin bulunduğu blok şemada bu işlem gösterildi.
Çamaşır makinesini motoru açılımı blok şema
Not: Blok şema da gördüğünüz gibi bazı modeller de tako bobini yerine hall sensör kullanlıyor. Devre bu tip motorlar için uygun değildir ama çoğu makinenin motorunda tako bobini kullanıyor.
Çamaşır Makinesi Motoru Sürücü Devre Şeması
PCB tasarımı Sprint layout 6 programı ile yapıldı. Boyutları 76.6×45.9mm ve tek katlı. Triyak için T220 ve TO247, TOP3 kılıf montaj yapılacak şekilde çizim yapıldı.
Çamaşır makinesi motor sürücü devresi detaylar;
C2 = 100uF Yumuşak başlangıç kondansatörü. 150 uF’nin üzerine kullanılması önerilmiyor. Üzerindeki voltaj 2,2V değerinden büyük olamaz. Motorun açılması için gecikme süresi R5+C2, = şarj eğrisi eğimi, motor hızlanma süresi. Bir sonraki yumuşak başlangıç döngüsü için R7 – C2 deşarj süresi (51k’da yaklaşık 2-3 saniyedir)
C3 = 1uF Özellikle düşük hızlarda sarsıntıları yumuşatmak için. 1µF’den 4,7µF’ye kadar, maksimum 47µF öneriliyor. Münkünse düşük ESR kaliteli bir kondansatör kullanın (benim kullandığım standart olanlardan.)
C4 = 100nF 400V DC veya 275V AC Bu komponent, parazitlere karşı RC devresinin kondansatörüdür ve üzerinde yüksek voltaj dalgalanmaları vardır.
R1 = 3K….5.1K Arasın da bir değer kullanılabilir. ( 0.5W….1W)
R2 = 51….470 Ohm Arasın da bir değer kullanılabilir.
R3 = 300K ila 1M Arasın da bir değer kullanılabilir. Bu direnç çok büyükse ve transistörü tam olarak açamıyorsa, maksimum hıza ulaşılamayacak, minimum hız düşecektir. Bu direnç çok küçükse minimum hız artacaktır. 330k – 470k aralığında kalmak iyidir.
R4 = 200 Ohm Optokuplör LED’leri aşırı tako voltajından korumak için.
R5 = 100 Ohm….5.1K Arasın da bir değer kullanılabilir.
R6 = 36….51 Ohm Arasın da bir değer kullanılabilir. Triyakların veri sayfalarında 51 Ohm’luk bir direnç önerilir.
R7 = 51K…150K Arasın da bir değer kullanılabilir.
R8 = 39… 100 Ohm Arasın da bir değer kullanılabilir.
P1 = Potansiyometre 2K….10K Arasın da bir değer kullanılabilir. Değer ne kadar düşük olursa, tako o kadar fazla yönlendirilir ve ulaşılabilir minimum hız biraz artar.
T1 = 16 Amper ve en az 400V olan triyak kullanabilirsiniz. BT139-600E (16A 600V), BTA16-800 (16A 800V), BTA24-800 (24A 800V), BTA40-800 (40A0600V), BTA41-800 (40A 800V)
Ben devrenin V17 sürümünü kullandım V19 sürümün de akım sınırlaması eklenmiş. Kullanılan Akım sensörü ZMCT103C. Ters yönde çalışıyorsanız veya cihazınızda ki motor sıkışıyorsa akım sınırlayıcıyı kullanmanız öneriliyor. Ama bir çok kullanıcı V17 ile çalışmalar yapmış. Benim de yavaş ve hızlı 2 proje de işimi gördüğü için akım sınırlama ile uğraşmadım, gerekmedi.
Tako Jenaratör Bobini Kontrolü
Ahşap torna için kullandığım motorun tako sensörünü yanlış bağlantı sonucu yakmıştım. Neyseki piyasada tako bobinleri ayrı olarak satılıyor. Benzer veya arıza durumları için tako jenaratör bobini ölçümü, testi hakkında bilgiler işinize yarayabilir.
Tako senserün iç direnci var markasına modeline göre değişiyor ama geneli 60-120-ohm arasında multimetre direnç ölçüm kademesinde bunu ölçebilirsiniz. Ayrıca motor çalıştığı zaman dönüş hızına göre 0-70VAC arasın da voltaj üretir multimetreyi AC voltaj ölçüm konumuna alıp motor milini elle çevirince 0.5….1VACvoltaj görürsünüz.
Güncelleme: Elektronik bilgisi az olan okurlarımız için devrenin şemasını yeniden çizdim. Komponent resimleri üzerine çizildiği için daha anlaşılır olur. Şemayı kontrol ettim hata yok PCB çizimine göre fark varsa bildiriniz.
Çamaşır Makinesi Motoru Sürücü devresine ait PCB ve diğer dosyalar;
Şifre-Pass: 320volt.com
DİKKAT Devre yüksek voltaj ile çalışmaktadır dikkatli olun kondansatör bağlantılarına dikkat edin + – kutupları ters bağlarsanız yüksek voltajda büyük patlamalar olabilir devreyi çalıştırmadan önce Sigortalı Elektrik Hattı,koruyucu gözlük kullanın
Kaynak: cxem.net/house/1-411.php
Yayım tarihi: 2024/01/30 Etiketler: motor sürücü devreleri
Emeğinize sağlık çok faydalı bir çalışma olmuş. Teşekkür ederim
Merhaba, rica ederim sağ olun. İyi çalışmalar.
2 tane PC817 yerine, 1 tane TLP620-1 numaralı AC optokuplör kullansak olurdu galiba ancak aralarında 4 kat fiyat farkı var.
Bilgi için teşekkürler @Nazmi bey. Şuan en uygunu PC817 hem fiyatı düşük hemde kolay bulunuyor.
vay süper .
Emeğinize ve paylaşımınıza teşekkür ediyorum.
Bir amatör olarak devreyi kurdum. Ancak şema ve PCB arasında bir fark var ve ben çözebilecek kadar bilgi sahibi değilim. Triac’ın Gate ayağından Diac ve 330 Ohm ile gelen 100 nF 400 Volt kapasitör şemada T2 ayağına bağlı iken PCB üzerinde T1 ayağına geri dönüyor. Hangisi doğrusu bilemedim.
Ayrıca elimdeki malzeme ile üretim yapmaya çalıştığım için kapasitörler sizin kullandıklarınızdan farklı.
Optocoupler olarak bir adet TLP721F ve bir de EL817 bulabildim. Deneyeceğim.
İlginize ve zamanınıza şimdiden teşekkürler.
Saygılar.
https://ibb.co/XXTv697
Merhaba, Rica ederim. T1 triyak 1 anlamında
Tekrar teşekkürler.
1N leri 400V yerine 275 V. Kullandım. (Elimde vardı)
BT138 vardı, onu kullandım.
51 Ohm’u bağlamadım.
1uf yerine 4,7uf 16V tantalum bulabildim. Onu kullandım. Daha önce söylediğim gibi optocoupler ler farklı farklı. (Elimde ne varsa)
Çok güzel çalışıyor. Özellikle soft start benim için çok iyi oldu. AtMega ile programlayıp çalıştırdığım çamaşır makinamı bu devre ile kullanıyorum.
Son bir sorum olacak; Anladığım kadarıyla bu devre Tako’dan gelen dalgalı akımı kullanarak Triac’ın gate ayağından, akımın gerektiği kadarını (dalgalı akımın bir parçasını) kısarak motorun hızını ayarlıyor. Doğru mu ? Kısaca nasıl çalıştığını açıklayabilir misiniz ? Ben öğrenciyim ve bu şekilde her projede bir şeyler öğreniyorum. Ayrıca; normal motor çalışırken bir kaç yüz watt harcıyor göründüğü halde, her başlangıçta 1,8 kvH gibi yüklü bir akım çekiyor gibi görünüyor. (İnverter öyle gösteriyor. Güneş enerjisi ile çalıştırıyorum.) bu konuda bir şeyler yapılabilir mi? Motorun ısınmasını engelleyebilir miyiz?
İlginize ve zamanınıza tekrar tekrar teşekkürler. Saygılar. Başarılar !
https://ibb.co/DDBVbYY
https://ibb.co/K0WgDcs
Merhaba
Yapmış olduğunuz projeleri amatörce deneyerek yapmaya çalışıyorum. Bu devreyi yaparken bilmeden V17 yapmaya çalışmışım ancak devredeki bazı birleşenlerin nasıl yerleştireceğimi bilemedim 100R 0.5W lık direnç arkayüzden mi yerleştirme gerekir.Ayrıca 4148 diyot ve 2k7 direnç nasıl yerleştirilmeli? Anot ve Katot kısımları tam belli değil. Bir de DB3 diyot yerine başka bir birleşen kullanabilirmiyim?
Teşekkürler
https://ibb.co/0BH5sXv
https://ibb.co/L8vyYRM
https://ibb.co/rszVxjJ
https://ibb.co/52xGXyp
Benim Çalıştırabildiğim devreyi paylaşıyorum:
https://ibb.co/cL41VL8
https://ibb.co/wwhvwkp
Elinize Sağlık çok güzel yapmışsınız. Diyot benzeri DB3 triac ı nereden buldunuz sırf onun için Çinden spariş vermek istemiyorum.Belki elimde bile olabilir.Bendeki triaclar 3 ayaklı sanki.
her yerde var….
Benim kullandığım parçaların tamamı çıkma. Eski atık devrelerden söktüğüm parçalar. DB3 diac da eski devrelerden söktüğüm bir parça. Kolay gelsin. Başarılar.
https://ibb.co/wJqRCk7
Maşallah cennette yaşıyorsunuz 😉
Triac diyorum bende Diac mış genelde olan hangi şekilde oluyor keşke resmini görebilsem google resimlerde çok farklı şekillerde sonuçlar çıkıyor mavi diyot 1N4148 şekline benzer.
Bir kaç yıl öncesine kadar elektronikten bi haberdim şimdi attığım her elektronik devre için acı çekiyorum.
Tekrar Kolay Gelsin.
Merhaba
“Diyot benzeri DB3 triac” aradığınız için bulamayabilirsiniz.
Diyak ya da diac olarak arayın sorun. Bulacağınız diyak DB3 olmasa veya üzerinde yazmasa bile iş görür.
Çinden de sipariş vermek için ürün arasanız görecektiniz. (neye benzediğini)
https://s.alicdn.com/@sc04/kf/HTB1hdQNJpXXXXblXXXXq6xXFXXXi.jpg_720x720q50.jpg
Kolay gelsin.
Evet Asma google resimlerinde gördüm elimde eski tip televizyon devresi ve bilgisayar anakartı devresi var ama bunların içinde mavi şekilde olanı bulamadım.Genelde SMD tarzında oluyor Ama daha sonra daha dikkatli tekrar bakayım belki smd olanını bulurum. Vakit bulunca V20 tipinide denemek istiyorum onun yerleşmesi daha uygun gibi.
Çok teşekkürler.
Tekrar Merhaba
Sonunda buldum. Daha önce mavi varistör ve kapasitörlerin arasında bir tane atmışım kapasitör sanmışım.Ayrıca şöyle yapılabilir mi ki iki tane bir birine ters mesela 4148 diyotları bağlayarak yapılabilir mi? Bu arada 10n 400V kapasitörün yanındaki 100R 0.5W direnç nereye geliyor?
Teşekkürler
https://ibb.co/kxq37wJ
https://ibb.co/kMsXzvv
https://ibb.co/p2KHTv7
diyot ve diyak farklı şeyler. Ama BC237 nin beyz ucunu kopart , diyak yerine takabilirsin.
https://ibb.co/HNBbWWx
Merhaba, Detaylı şema çizdim, denenmiş çalışan kullandığım PCB çizimi verdim PCB üzerinde malzeme değerleri yazıyor malzeme listesi var.
Neden aynı versiyonun eski PCB çizimleri deneniyor, her şey net olmasına rağmen sorun yaşanıyor anlamadım.
Yardımcı olması için yazıya yeni şema ekledim görsel olarak daha anlaşılır. Umarım işinize yarar.
İyi çalışmalar.