Opto Kuplör Nedir Nasıl Çalışır Çeşitleri

Opto Kuplörler Bir infaruj Led ve foto alıcıdan oluşur aralarındaki iletişim ışık ile sağlanır led ışık kaynağıdır Foto alıcı diyoruz biraz daha açarsak kontrolü ışık ile sağlanan transistör triyak vb. olabilir elektronik devrelerde en çok gördüğümüz transistörlü optokuplörler dir.

Opto-izolatör, optokuplör , fotosel veya optik izolatör olarak da bilinir. Işık kullanarak iki izole devre arasındaki elektrik sinyallerini aktaran elektronik malzemedir. En yaygın opto-izolatör tipi, aynı pakette bir LED ve fototransistörden oluşur

Optokuplör Nasıl Çalışır

Optokuplör içinde ki Led`e voltaj uygulandığında ışık verir ve kontrol ucu ışığa hassas olan alıcı eleman iletime geçer.

Transistör, triyak, mosfet,tristör, ttl, lojik, cmos vb. farklı çeşitleri vardır darlington,paralel bağlantı vb. LED ışığı dışında alıcı elemanın kontrolü için bazı Optokuplör çeşitlerinde tetikleme ucları bulunur. Örnek; PC817 Optokuplör`ün 4 bacağı vardır iki led için diğer ikisi transistör kollektör ve emiter uçları için beyz ucu yoktur. 4N25 Optokuplör`ün ise 6 bacaklıdır ve beyz ucu vardır.

PC817 Opto Kuplör iç ve dış görünümü

4N25 Opto Kuplör iç ve dış görünümü

Optokuplör Çeşitleri Optokuplör Sembolleri

Çok farklı uygulamalar için bolca çeşit var karmaşık yapıda olanlar sadece belli elektronik elemanları kontrol etmek için olanlar vb.

İki farklı devre arasında izolasyonu sağlamak için kullanılır örnek olarak bilgisayar ile cihaz kontrolü yazısındaki devreler bilgisayarın paralel portundan alınan voltaj bir transistörü sürmek çalıştırmak için yeterlidir fakat ana kart değerli 🙂 transistörün arızalanıp kısa devre olduğunu düşünün ya da kontrol edilen elemanların geri gelen parazitleri gürültüleri zararlı olabilir optokuplör içindeki led çok az akım çeker arızalanması çok zordur aşağıdaki şemada tek kanalı incelediğinizde durumu daha iyi anlayacaksınız bilgisayar ile kontrol devresi arasındaki optokuplör izolasyonu sağlıyor

Opto kublör devreler arasında izolasyonu sağlamanın yanı sıra farklı işler içinde kullanılabilir örnek geribesleme elemanı olarak kullanılabilirler birden fazla devrenin çıkışlarını toplama için kullanılabilirler işin içine birazda animasyon katalım 🙂 görsel olarak çalışmasını daha iyi anlarsınız

Değişik çalışma düzenekleri kurulabilir örnek aşağıdaki devre optokublör girişinde led bölümünde voltaj yok iken çıkışında transistörün kollektörü üzerinde 10 direnç ile sınırlanmış voltaj vardır optokublör girişine voltaj uygulandığında transistör iletime geçer ve direncin kollektör ucuna bağlı olan ucunu şaseye çeker ve voltaj çöker 0v olur

Benzer bir devre daha anahtar 1 konumuna alındığında devreye besleme voltajı (12v) verilir BC237 transistörü iletime geçer ve röle kontakları çekilir gösterge için kullanılan led yanar sonrasında devredeki S anahtarı kapatıldığında 12v 1k direnç üzerinden optokublörün ledini yakar içindeki transistör iletime geçer ve BC237 beyz ucunu şaseye çeker iletimi keser röle kontakları bırakır gösterge için kullanılan led söner

Ayrıca mikrodenetleyici çıkışlarında yüksek güçlü elemanları kontrol etmek için izolasyon için kullanılırlar

Optokuplör Sağlamlık Testi

Optokuplör ölçümü 2 multimetre ile yapılabilir veya aşağıda ki basit Optokuplör test devresini kullanabilirsiniz butona basıldığında Optokuplörün transistörü Ledi yakar.

Güncelleme: 13-03-2022

Optokuplör Kullanım Notları

Optokuplör LED’ine giriş akımı, Şekil 10’da gösterildiği gibi , LED’in anot veya katot tarafına bağlanabilen, seri bağlı bir harici direnç aracılığıyla sınırlandırılmalıdır . LED, bir AC kaynağından çalıştırılacaksa veya LED’e ters voltaj uygulanma olasılığı varsa, LED, Şekil 11’de gösterildiği gibi bağlanan harici bir diyot aracılığıyla ters voltajlardan korunmalıdır .

Fototransistörün çalışma akımı, cihazın kolektörüne seri olarak harici bir direnç bağlanarak bir voltaja dönüştürülebilir. Bu direnç, Şekil 12’de gösterildiği gibi fototransistörün ya kolektörüne ya da emitörüne bağlanabilir. Bu direncin değeri ne kadar büyük olursa, devrenin duyarlılığı o kadar büyük olur, ancak bant genişliği o kadar düşük olur.

Normal kullanımda, fototransistör, temel terminali açık devre ile birlikte kullanılır. Ancak istenirse, fototransistör, Şekil 13(a) ‘da gösterildiği gibi beyz terminali kullanılarak ve emiter terminali yok sayılarak (veya beyze kısa devre yaptırılarak) bir fotodiyota dönüştürülebilir . Bu bağlantı, büyük ölçüde artan bir bant genişliği (tipik olarak 30 MHz), ancak büyük ölçüde azaltılmış bir TO değeri (tipik olarak %0,2) ile sonuçlanır.

Alternatif olarak, Şekil 13(b) ‘deki Darlington örneğinde gösterildiği gibi, beyz ile emitör arasına bir harici direnç (RV1) kablolayarak optokuplörün CTR değerini değiştirmek için kullanılabilir . RV1 açık devre ile, CTR değeri normal bir Darlington optokuplörünün değeridir (tipik olarak minimum %300); RV1 kısa devresinde, CTR değeri diyot bağlantılı bir fototransistörün değeridir (tipik olarak yaklaşık %0.2).

Kaynak: https://www.nutsvolts.com/magazine/article/optocoupler-circuits