Eminim elektronik ile ilgilenen bir çok kişi eski çalışmayan, onarılamayan vb. UPS Kesintisiz güç kaynağı cihazların trafolarını bir şekilde kullanmak istemiştir. Kim ilgilenmez ki çok güçlü ve kalitesi piyasada ki trafolara göre daha iyi… UPS trafosunun 220v giriş uçlarını nasıl bulacağınızı ve UPS bypass, kademeli voltaj değişim (trafodan röleli) sistemi hakkında bilgi vereceğim. Anlatım piyasada en yaygın olan “offline” olarak sınıflandırılan UPS cihazların transformatörleri içindir.
Not: Yazı için hazırlanan görseller örnmektir elinizde ki trafoların bağlantısı aynı olmayabilir
Benzer bir bypass siteminden “Ayarlı güç kaynakları için röleli bypass devresi” yazısında bahsetmiştim UPS cihazlarda ise yüksek voltaj çıkışını sabit tutmak için kullanılıyor röle kombinasyonu ile trafonun AC190V, AC220V, AC250V vb. sargılarını çıkışa veriliyor bazı modellerede bu sargılar daha çok veya az olabilir bazı modelelerde 10’ar volt aralık olabiliyor..
Transformatör üzerinden voltaj sabitleyen UPS kullananlar fark etmiştir bulundukları bölgenin voltajları çok oynaksa UPS cihazından sürekli tık, tık röle sesleri gelir 🙂
Örneğin; Şebeke voltajı düştüğü zaman çıkış röle üzerinden AC250V sargısından alınıyor yani trafo ile voltaj yükseltiliyor yüksek voltaj içinde durum tam tersi şebeke voltajı yüksek gelince 190V sargısı devreye giriyor karışık bir kombinasyon… aslında trafonun yüksek voltaj kısmı hem giriş hemde çıkış için kullanılıyor.
Tabii ki hepsinin bir hesabı var şebeke voltajı üzerinden ölçüm yapan devre röleri hangi voltajda devreye sokacak trafo sargıları vb. aşağıda röleli trafo üzerinden bypass yapan çin malı bir UPS cihazın trafo şeması var incelendiğinde durum daha iyi anlaşılır.
Genelde tek 12v akülü UPS trafosunda şarj için ek sargı olmaz ama bazılarında olabiliyor ve daha fazla seri bağlantılı akülerde olabiliyor bu yüzden o bölüme XV charge dedim bu bölümün çıkış gücü, akımı düşüktür pek işimizi görmez asıl güç kalın kablolu olan simetrik sargıdır genelde 12v tek akülü düşük güçlü moldellerde 2×7.5v oluyor bu bölümü çözmek için özel bir çabaya gerek yok sargı, kablo kalınlığı belli ediyor.
Şimdi UPS trafosunu normal şekilde kullanmak için 220v sargısını bulup voltajı vermemiz gerekli bunun için ölçü aleti multimetre kullanılabilir direnc OHM kademesinde ölçüm yapıldığında sargının başı ile sonu en yüksek omajı gösterir sırasıyla kademelerde bu omaj düşer. Mesela elinizde ne olduğu belli bir trafo varsa 220v sargısının omajını ölçersiniz UPS trafosunda ki ölçümler ile karşılaştırıp bulduğunuz en yakın değer olan uçlara voltajı verirsiniz.
Diğer bir yöntem ise eski yazılarımda bahsettiğim şebeke hattına seri 220v lamba bağlayarak trafoya voltaj vermek gerçi bu düzeneği bu tip testlerde her zaman kullanmanızı öneririm trafo için 100W…150W lamba kullanabilirsiniz. Eğer 220v AC190V ve AC250V sagısına verilirse lamba ışık verir yanlış başlantı yaptığımızı anlarız ayrıca trafoyuda kurumuş oluruz sargı yanmaz doğru sargıyı bulduğunuzda lamba ışık vermez bundan sonrası ölçüme kalır…
Ek olarak bazı modellerde ise yüksek voltaj sargıları ayrı olabiliyor dikkat edin trafoyu ölçtüğünüzde ölçü aleti hiç omaj göstermezse sargılar kopuk, yanmış sanmayın.. aşağıda ki şemayı incelediğinizde daha kolay anlayacaksınız bu durumuda göz önünde bulundurun
Örneğin; Yüksek voltaj kısmında 5 kablo var en baş ve en sonradakini ölçtüğünüzde hiç omaj gösmezseniz ayrı sargılar vardır tabiki tüm anlattıklarım sağlam transformatörler için geçerli
Son olarak bu trafoların yüksek voltaj kısmınıda çeşit devreleri, cihazları çalıştırmak için kullanabilirsiniz tabiki trafonun verebileceği gücü göz önüne almanız gerekli bir anımı anlatayım ilk osiloskobum lambalı ve 110v ile çalışıyordu 110v çıkışı olan bir trafo lazımdı elimde olmadığı için bir süre kullanamadım sonrasında şu klasik çok çıkışlı, kademeli trafolardan elime geçti trafonun 220v girişide iki sargıydı yani hem 110v hemde 220v ile kullanılabiliyordu tam universal 🙂 neyse nasıl kullandığım aşağıda ki şemada durum belli… bu şekilde çalıştırmak ne kadar sağlıklıydı bilmiyorum ama işimi görüyordu
İşte aynı yöntem ile UPS trafosunun yüksek voltaj kısmınıda kullanabilirsiniz 110v yoktur belki ama diğer voltajlar iş görebilir. Dikkat etmeniz gereken bu tip kullanımda izolasyon yoktur
Yayım tarihi: 2014/10/17 Etiketler: çıkma ups trafosu, trafo uç bulma, ups trafosu
Bilgi paylaşımız için teşekkürler
Eyvallah Burhan Bey, bilgiler için çok teşekkür ederim yine bizim için başvuru sayılabilcek bir eser meydana getirmişsiniz artı “Türkçe” “resimli” :).
bu trafolar yaklasık kac watt oluyor acaba
UPS cihazının gücüne göre trafonun gücü değişir.
arkadaşlar aslında bunun dahada basit bir yolu daha var 2×7,5 veya 2×12 volt olan (tetikleme uçlarına ) basit bir trafo ile ac güç verirseniz ve çıkıştaki uçları ölçerseniz direk olarak hangi ucun kaç volt olduğunu çok rahat görebilirsiniz iyi çalışmalar
teşekkürler burhan, forumda arkadaşın trafosu yandıktan sonra bu iyi oldu… 🙂
Bu trafolarda sekonder sargısı en son mu sarılmış oluyor? Eğer öyleyse söküp istediğimiz voltajı alabilmek için tekrar sarma şansımız olabilirdi.
110 volt kısmının kullanılması trafo anma gücünden (VA) çekilen kaynak gücü daha düşük olduğu sürece bir sorun olamaz,ama büyük watt (VA) değerli tüketicilerin kullanılması durumunda primer sargının ısınıp yanması gibi bir sorun olabilir kanaatimce.Bir de bu şekilde kullanım ayni oto trafosu çalışma prensipli olur,yani izolasyon primer sargıdan ortak kullanılan çıkış nedeniyle de tamamıyle ortadan kalkmış olur.Sizin de söylediğiniz üzere çok dikkatli çalışmak lazımdır.
Bu şekilde bozulan bir ups trafosunu (650 VA’lık) halen güvenle12 voltluk kurşunlu (sulu tip) akü şarjında (12 volt 40 amperlik) kullanmaktayım.Şarj sargısı olarak da ayni ups’nin kuru aküleri stand-by’da fişe takılı olduğunda dolu tutan,yani kendi orijinalinde var olan akü şarj beslemesi için ayrılan bu sargı çıkış uçlarını direk kullandım.Çünkü kalın sarımlı 2*9 volt ac sarımların amper çıkışı çok fazla yüksekti,aküyü yavaş şarjla (400 mA ile) şarj etmek de istediğimden bu sargıyı avometre ölçümüyle bularak,tam tespit etmiştim,ayni 220 volt ac sarım uçlarını önce omaj farkıyla,sonra da bu sarımın 220 vac’de boşta iken hiç ısınmaması yolundan hareket ederek.Çok güzel ve çıkma ups trafosunu değerlendirme açısından oldukça da yönlendirici bir yazı olmuş,elinize sağlık. Saygılarımla.
Teşekürler. Çok Güzel paylaşım
Arkadaşlar eline bir UPS trafosu geçti simetrik 13,7V alabiliyorum fakat trafo bir süre sonra yükte olmasa bile ısınmaya başlıyor bunun nedeni nedir ?
bendeki de aynı ancak yüke bindiğinde daha az ısınmakta sorunu çözemedik trafonun üstüne 80C termik taktım + fanla soğutma yaptım eskisine göre daha sağlıklı çalışmakta
üstad kolay gelsin bende bir adet usb trafosu var sekonder de 3 adet kablo var sarı kabloyu ortak nötr olarak kullandım fazı turuncu kabloya verince çıkıştan 2x12V almaktayım fazı kırmızıya bağlantı yapıldığında çıkıştan 2×15 almaktayım bu normal bir durum mu ?
Merhaba,
Sargılardan biri düşük voltaj içindir. Fazı kırmızıya bağlayın nötr ve turuncu kablonun voltajını ölçün 220v veya çok yakın bir voltaj görünürse kullanmanız gereken turuncudur.
Ölçümü yaparken ölçü aletinde AC en yüksek kademede olmalı ve kablolara dokunmayın mümkünse krokodil kablo ile bağlantı yapıp ölçün
İyi çalışmalar
s.a bu trafonun aynısı bende var ama 220 çıkışı yangı için kulanamıyorum bana volt deyerlerini ata bilirmisiniz şeması ile
normal trafo ile ups trafosu arasında ne gibi farklar vardır mesela primer ve seconder sargılarının sarım önceliği farklımıdır değilmidir ?
merhaba elimde 110 ve 220 girişli çin malı trafo var , çıkışı 24 vAC yazıyor ölçü aleti ile ölçtüğümde 22 volt gösteriyor ben bunu 24 VAC ile çalışan mobese kamerasında kullanmayı düşünüyorum ama 22 vAC çıkışında (+) ve (-) ucu anlaya madım nasıl tespit ederim acaba?
24 V AC ile çalışan kamera, 22 V AC ile de çalışır. Yeter ki gerekli amperi sağlayabilsin. Zaten içeride o voltaj 12 V DC’ye düşürülüyordur. bazılarında 5 V DC ve 3,3 V DC’ye de düşürülüyor. AC çıkışın artısı eksisi olmaz, DC’nin olur.
aynı trofodan şuan elimde var. aslında bozuk diye bedavaya yakın bir ücrete aldığım ups sağlam çıktı. sadece aküsü bozuk.kutusu kırık olduğu için parçalara ayırıp lamineden çok güzel bir kutu yaptım.mofsetlere gelen kısma 12 cm fan taktım. elimde 12 v 40 amper vrla agm 2 adet akü var. ups devresinde fan hariç hiç bir değişiklik yapmadan bu aküleri tek tek şarj ediyorum fakat çok uzun sürüyor.şarj esnasında amper ölçümü yaptım 310 ma çekiyor yada sistem en fazla bu kadar veriyor. bu amperi aynı devre üzerinde arttırma olanağım varmı? gerek olunca yine ups olarak arada sırada kullanmak istiyorum.eğer devre üzerinde değişiklik yapamayacaksam bu devreden bağımsız olarak bu trafoyu kullanarak auto cut off devre yapacağım lakin kaç amper vereceğini bilmiyorum trafonun.kaç amper olduğunu yazarsanız ona göre uğraşmak istiyorum
Bir ups den trafo cikardim. Cikisi 7v. Aku ise 13.8v. Bu trafoyla bu aku nasil dolduruluyor. Ek bir yukaeltme.devresi mi var.
Trafonun sekonderinde sadece bir cikis var. O da 7V.
Trafonun fotoğraflarını ekleyin bir bakalım.
https://ibb.co/fYk0BR7
Bende böyle bir trafo var oto akü şarj aleti yapıcam fakat çıkışları nasıl bilmiyorum yardımcı olurmusunuz
Bu UPS’de akü şarjı için gereken sekonder sarım uçlarını (Primer 220 volt AC şebeke giriş uçları bulunduktan sonra avometrede DC ölçüm kısmından sekonder sarım çıkış uçlarını deneme-yanılmayla öçlrek akü şarjı için gereken 16-17 volt AC neesi ise onu bulup oradan redresöre AC çıkışını alırsınız) slakasından bulacaksınız, ama önce 100 watt, 220 volt seri ampulle primer şebeke girişini bulmak lazım. lambanın yanmadan devreye giridği uçlar 220 volt AC sarım uçlarıdır, şarj cihazında 220 volt şebekeye priz-fişle bağlarken bu uçları kullanacaksınız, ama lamba yanarsa 180-200 volt gibi düşük voltlu sarım giriş uçlarıdır, bunlara 220 voltluk şebeke uzun bağlanırsa trafo ısınmayla yanabilir.. Kolay gelsin..
Mavi-kırmızı-siyah kablo çıkışları sekonder trafo çıkışı, mavi-kırmızı-siyah-yeşil-siyah ise primer trafo giriş uçlarıdır. Seri lamba bu uçların en başındaki atıyorum siyah kabloya en başta bağlanırlken diğer seri lamba test ucu ise kademe kademe içe doğru düşürülüp gelinerek lambanın yanmadığı uçlar 220 volt AC olarak bulunacak. Ondan sonra mavi-kırmızı-siyah kablo uçlarında mavi-siyah arası AC voltmetrede kaç volt ölçülürse ona göre akü şarjı cihazı için kullanılır, 2*7.5=15 volt 2*9=18 volt AC ise uygun olur, 2*6=12 volt olursa çok uygun olmaz, çünkü 12 volt akü şarjı için en az 14.4-15 volt AC olarak bize gereklidir..