CNC Tezgahları Hakkında Türkçe Teknik Bilgiler

Hazırlayan: cadcamsektoru.com – CNC Hakkında çok detaylı bir çalışma bir çok bilgi formul tek dosyada paylaşılmış ayrıca kaynak sitede ilgili kişiler için faydalı bilgiler dökümanlar bulunuyor. Emeği geçen hazırlayan kişilere teşekkürler

CNC GENEL TANITIM

CNC Tezgahlar, bilgisayar aracı ile kontrol edilen tezgahlardır. CNC kelimesinin tam karşılığı, Computer Numeric Control yani; bilgisayar ile sayısal kontoldür.

Sayısal kontrol demek milimetre veya inch cinsinden verilen ölçülerin, hareketlerin ve sayılarla kodlanmıs komutların kontrolü anlamına gelir.

CNC TEZGAHLARIN TARDHÇESİ

İmalat sanayinin gelisimi; kalite ve kontrol, kapasitenin arttırılıp imalat sürelerinin ve maliyetlerin azaltılması gereğinin kaçınılmaz olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu nedenle yıllar önce otomasyon ve programlama kavramları doğmuştur.

Otomasyon; bir tezgahın yapacağı işlemleri ve bunların sırasını, baslangıçtan bitise kadar insan müdahalesi olmadan kendi kendine, yani otomatik olarak yapması. Programlama ise işlemlerin ve işlem sıralarının hazırlanarak bunun tezgaha aktarılmasıdır. Bir tezgahın programındaki işlem ve işlem sırasında yapılacak değişikliklere sağlayacağı uyum ve sürat ise, o tezgahın esnekliği olarak adlandırılır.

İmalat sanayinde otomasyona geçis oldukça eskidir. Tekstil sektörü, ekonomik üretimin, rekabetin ve pazarın büyüklüğü nedeniyle otomasyona geçen ilk endüstri koludur. Aynı nedenlerle bu yüz yılın basında metal endüstrisi de otomasyona adım atmıstır.

Metal endüstrisinde otomasyonun ilk asaması, tamamen mekanik yöntemlerle, otomatik tezgahlarda basit ve belirli parçalar için gerçeklestirilmistir. Bu tezgahlarda otomasyon, kam değiştirerek, stop ayarları yapılarak sağlanır. Yapılan ilk tezgahlar da ise, talas kaldırma ile vida, cıvata ve somun gibi parçalar üretilirdi. Kamlı otomat adı verilen bu tezgahlar zamanla gelistirilerek günümüze kadar ulasmıstır. Ancak program, kamların sekli ve stokların ayarıyla yapıldığından esnekliği yoktur.

Esnekliğin olmaması programlama sırasında yapılan hesapların ve kam imalatlarının zorluğun ve bir parçadan diğerine geçis sırasındaki zamanın uzunluğu nedeni ile yeni tip otomasyon tezgahlarının gelistirilme ihtiyacı sürmüştür.

Elektrik ve elektronik sanayindeki gelismeler sonucunda programlama, elektromekanik sistemlerle yapılmaya baslandı. Bu tezgahların baslangıcı olan fisli-programlama ve fisli-tezgahlar, CNC tezgahlara geçisin ilk ürünü olmuştur. Bu tip fisli tezgahlarının programlanması oldukça esnektir; ancak programın hazırlanması ve tezgaha aktarılması uzun zaman aldığından mekanik-otomasyon yani tezgahların kontrol sisteminde blunan
mikro-salterler, röleler ve stoplar yüzünden program esnekliği mekanik tezgahlardan daha
fazladır.

Ancak istenilen seviyede değildir. Kopyalı tezgahlar da progranabilir yani otomasyon tezgahları sınıfında sayılabilir. Bu tezgahlarda program, üretilecek parçanın sekline uygun olarak hazırlanan şablon vasıtasıyla yapılır. Burada programlama esnekliği, şablona istenilen verilebilmesine ve şablonun üzerinde hareket ederek tezgahın bu formda yol almasını sağlayan kopya ucunun hassasiyetine bağlıdır.

1940’lı yıllarda havacılık endüstrisinin ihtiyaçları ve bilgisayar teknolojisinin hızla gelişmesi CNC tezgahların ortaya çıkısında ilk adımların atılmasına neden olmustur. Havacılık endüstrisinde kullanılan parçaların şekilleri çoğu zaman çok karmaşık, ince ayrıntılara sahip ve ölçüleri hassastır.bu nedenle talaslı imalatın klasik yöntemlerle yapılması, üretim hızını oldukça düsürmektir, ölçü ve sekil hassasiyetini tam olarak sağlayamamaktadır. Ayrıca üretim sayılarının azlığı, sekil ve ölçüleri sık sık değişmesi de büyük sorunlar yaratıyordu. Bu nedenle hızlandırılan çalışmalar sonucunda bilgisayarla kontrol edilen ilk delme tezgahı, 1947 yılında ABD’deki parsons sirketi tarafından yapılarak kullanılmaya başlandı. Daha sonra bu sirketin bu şirketin baslattığı çalışmalar, 1949 yılında MIT (Massachusetts Institue Of Tecnology) laboratuarlarında devam etmis ve 1952 yılında ilk numune takım tezgahı ortaya çıkmıştır.

İlk tezgahlarda kullanılan radyo lambaları, röleler, transistorler daha sonra yerlerini entegrelere bırakarak mini-bilgisayarlar ile kontrol edilen bugünkü CNC tezgahların üretimi gerçekleştirilmistir.

BÖLÜM 1 GENEL TANITIMI

CNC Tezgahların Tarihçesi
CNC Tezgahların çalışma prensipleri
Bilgisayarlı kontrol ünitesi
İş mili kontrol ünitesi
Eksen motorları ve hareketleri ünitesi
Takım magazini
Gövde:
Yardımcı fonksiyon elemanları ve aksesuarları

BÖLÜM 2 CNC TEZGAHLARLA ÜNDVERSAL TEZGAHLARIN KARSILAŞTIRILMASI

Avantajları
Dezavantajları

BÖLÜM 3 İDEAL CNC TEZGAH SEÇİMİ

Kontrol ünitesi:
İlave hafıza (Exended memory)
Grafik gösterim (Grafic)
Diyalog programlama (Dialoge programming)
Resim çizerek otomatik programlama (Symbolic Fapt)
Otomatik radyus kompanzasyon ( radyus compansation)
Direkt resim ölçüsü ile program yapma ( Direct drawing dimension)
Tezgah çalısırken yeni program yapabilme veya düzeltme ( Background editing )
Asırı yüklenme emniyeti ( Overload )
Kesme şartları kontrolü ve düzenleyicisi ( Cutting monitör )
değişken hatveli diş çekme ( Variable lead threading )
Özel program yazabilme fonksiyonu ( custom macro )
Tezgah kısmı :
Talas konveyörü (chip conveyor )
Yüksek basınçta soğutma suyu ( hight coolant )
Programlanabilir karşı punta ( programmable hydraulic tailstock)
Takım ölçme tertibatı ( tool presetter & programmable tool presetter )
Ds parçası çap ölçme tertibatı ( Automatic workpice measurement by touching probes)
Ds parçası koordinat ölçme tertibatı ( workpiece coordinate setting or Automatic centering
system )
Otomatik kapı ( Automatic door )
Otomatik çalışmaya hazırlık
Hava üfleme tertibatı ( Air- blow)
Çubuk sürücü ( Baarfeeder )
Çubuk çekici ( bar puller )
Parça tutucu ( Parts cather )
Dlave palet ( extra pallet )
Döner tabla ( Rotary table )
Ds bitim lambası ( Call light )

BÖLÜM 4 PROGRAMLAMA

İş Akısı
Programların yapısı
Programın yapısı
Blok’un yapısı
Kelime ve adres ( word & addrees )
Satır, sıra veya blok numarası ( seqence Number )
Ana program – alt program
Koordinat sistemleri ve ölçüler
CNC tornalarda koordinat sistemleri – referans noktası
Tezgah koordinat sistemi- referansa noktası
İş parçası koordinat sistemleri
Teknik resim hazırlama
Mutlak ve artımsal koordinat değerleri ile programlama
X- ekseni çap / yarıçap programlama
CNC işlem merkezlerinde koordinat sistemi – referans noktası
Tezgah koordinat sistemi –referans sistemi
İş parçası koordinat sistemi
Teknik resim hazırlama
Dlerleme ve hız fonksiyonları
Hızlı ilerleme
Tornalarda takım ilerleme ( kesme) hızı – F ve E fonksiyonu
Dslem merkezlerinde takım ilerleme hızı – F Fonksiyonu

BÖLÜM 5 TEKNİK BDLGİLER

Koordinat hesapları
CNC Tornalarda Takımlar
Takım bilgileri
Kesme şartlarının belirlenmesi
Takım kompanzasyonu (Tool offset)
CNC işlem merkezlerinde takımlar
Takım bilgileri
Kesme şartlarının belirlenmesi
Takım kompanzasyonu (Tool offset)
Operasyon planları
CNC tornalarda operasyon planları
CNC işlem merkezlerinde operasyon planları
Bağlama düzenleri
CNC tornalarda bağlama düzenleri
CNC işlem merkezlerinde bağlama düzenleri

BÖLÜM 6 CNC TORNALARDA PROGRAMLAMA

M Fonksiyonlarında ( yardımcı fonksiyonlar)
G Fonksiyonlarında ( hazırlık fonksiyonları)
Dnterpolasyon ( hareket fonksiyonları)
G00 gitme ( hızlı hareket )
G01 doğrusal interpolasyonlar
G02/G03 dairesel interpolasyolar
G33 dis çekme ( vida açma )
Saklı çevrimler (canned cycle)
G77 (G90) dış/iç çap tornalama çevrimli
G92 (G78) dis açma çevrimli
G94 (G79) Alın tornalama çevrimli
Çok tekrarlanmalı saklı çevrimler (G70-G76)
G71 iç/dış çap kaba tornalama çevrimi
G72 alın kaba tornalama çevrimi
G73 Profil kaba tornalama çevrimi
G70 Finis tornalama çevrimi
G74 Alın kesme ve kademeli derin delik delme çevrimi
G76 Otomatik diş çekme ( vida açma) çevrimi
Diğer G fonksiyonları
G04 Bekleme fonksiyonu
G10 koordinat ayarlama fonksiyonu
G20 inç ölçü sistemi
6.7.4 G21 metrik ölçü sistemi
G28 referans noktasına dönüş
G30 ikinci referans noktasına dönüş
G31 atlama fonksiyonu
G41 ve G42 takım uçu kompanzasyonu –sol/sağ
G50 (G92) koordinat sistemi tespiti , maksimum devir
G 96 Sabit çevresel kesme hızı fonksiyonu
G97 sabit ayna devri
Programlama
Programın tezgaha aktarılması
Hazırlıklar
Programın denenmesi
Seri imalat
Örnek programlar

BÖLÜM 7 CNC İŞLEM MERKEZLERİNDE PROGRAMLAMA

M Fonksiyonları (yardımcı fonksiyonlar)
G Fonksiyonlarında ( hazırlık fonksiyonları)
Dnterpolasyon ( hareket fonksiyonları)
G00 gitme ( hızlı hareket )
G01 doğrusal interpolasyonlar
Çok tekrarlamalı saklı çevrimler
G73 Derin delik çevrimi
G74 Ters diş çekme çevrimi
G76 Çap işleme çevrimi
G80 Çevrimlerin iptali
G81 Punta açma ve delik delme çevrimi
G82 Delik delme çevrimi
G83 Derin delik delme çevrimi
G84 Dis çekme çevrimi
G84 2 Sabit düz diş çekme çevrimi(rigid tapping)
G84 3 Sabit ters diş çekme çevrimi (reverse rigid tapping)
G85 Çap işleme çevrimi
G86 Çap işleme çevrimi
G87 Dçten dışa çap işleme çevrimi
G88 Çap işleme çevrimi
G89 Çap işleme çevrimi
Diğer G Fonksiyonları
G04 Bekleme fonksiyonu
G10 Koordinat ayarlama
G17-G19 Çalısma yüzeyi seçme
G20 inç ölçü sistemi
G21 Metrik ölçü sistemi
G28 Referans noktasına dönüş
G30 İkinci referans noktasına dönüş
G31 Atlama fonksiyonu
G41 ve G42 Takım çapı kompanzasyon – Sol/Sağ
G43 Takım boyu kompanzasyonu
G40-G49 Takım kompanzasyon iptali
G52 İş parçası koordinat değiştirme ve iptali
G54-G59 Ds parçası koordinat sistemi tanımlama
G98 Çevrimde Başlangıç/Bitis noktası tanımlama
G99 Çevrimde Başlangıç/Bitis noktası tanımlama
Programlama
Programın tezgaha aktarılması
Hazırlıklar
Programın denenmesi

BÖLÜM 8 TEZGAH KULLANIMI

Tus ve düğmelerin islevleri
Tezgah kullanımı

BÖLÜM 9 PLANLAMA VE PARÇA MALİYET HESAPLAMALARI

Proses planlama
Operasyon planlaması
Parça zaman etüdü çalışmaları

BÖLÜM 10 CAD/CAM Sistemleri

BÖLÜM 11 TEZGAH BAKIMI

CNC Tezgahların çalışma ortamı
Periyodik bakımlar
Günlük bakımlar
Haftalık bakımlar
Aylık bakımlar
Üç Aylık bakımlar
Altı Aylık bakımlar
Elektrik Panosunun Temizliği
Programlanabilir Kontrol (PLC)
PMC Ünitesinde Giris / Çıkıs Sinyalleri ve Adresler
PMC Komutları
CNC Tezgahlarda Arıza Bulunması
CNC Tezgahlarda Diagnostik Fonksiyonu
Diagnostik Değerlerinin Okunması
Diagnostik Fonksiyonunda Okunabilecek Bilgiler
CNC Tezgahlarda Parametreler
Parametre Tipleri
Parametrelerin Okunması
Parametrelerin değiştirilmesi
Parametre Listeleri