RMS P.M.P.O OP M.P ve Ses Sistemleri Hakkında

Genelde cin mallı Ses sistemlerinde görürüz küçücük ses sistemi 8000 watt kenarda köşedede p.m.p.o yazar bazı firmalar rms değeri veri bazılar her ikisinde RMS ve P.M.P.O hakkında detaylı bilgiler ve pc ses sistemlerinde piyasadaki aldatmacalar hakkında..

Ses Güç Birimleri Hazırlayan: Bülent İPEKKAN

P.M.P.O (Peak Maximum Power Output): Hoparlörlerinizin anlık olarak dayanabileceği maksimum gücü gösterir. Ancak bu, gücü tarif edebilmenin çok mantıklı bir yolu değildir. Sadece anlık olarak kaldırılabilecek yük miktarını temsil eder. Böyle olmasına rağmen bile bu sayı yinede abartılarak ürün paketlerinde kullanılır. Bazı ucuz bilgisayar hoparlör paketlerinde 9500 P.M.P.O gibi değerler bile görmek mümkün. Ancak o hoparlörler, bırakın anlık olarak bu güce dayanmayı, 9500W güç ile karşılaştıklarında bir anda 30 gram karbona dönüşürler.

Ama sayı olarak RMS’den daha büyük rakamlarla ifade edildiği için ucuz sistemlerde P.M.P.O değerleri yazılarak hoparlörler olduğundan daha iyi gösterilmeye çalışılır. Kimi kitapçık ve broşürlerde (güç kaldırma) anlamına gelen Power Handling olarak da belirtilir ve hoparlörün zarar görmeden KISA SÜRELI olarak çıkabileceği gücü ifade eder. Genellikle üretici tarafından kullanılan malzemelerin bu değeri belirlemede rolü büyük olduğundan denemeler sonucunda Watt cinsinden bir değer belirlenir. (Firma biraz iyi niyetli ise denenir, çoğunlukla üfürülür) Bu değerin üzerine çıkan veya uzun süreli bu güçte çalışan hoparlörlerde diyafram yırtılması ve hareketli kısımların zarar görmesi KESİNDİR.

Bugün özellikle bilgisayar malzemeleri ve düşük kaliteli müzik sistemleri satan firmalar, PMPO değerini vererek RMS değeri yerine bunu öne sürmektedir. Ancak kesinlikle yanlış fikir edinmenize sebep olacaktır. Normalde 20-25 (RMS) güce sahip bir hoparlör, sert mabran malzemelerinden imâl edildiyse 100-150W (PMPO) güçte ses vermese bile zarar görmeyeceği düşünülebilinir.

Yüksek güçle çalışması gereken 1000-2000 Watt gibi dev bas hoparlörlerin bile genellikle (bazı istisnalar hariç) PMPO değerleri 250-300W’ a ancak çıkar. Buradan da görüleceği gibi PMPO tanımını tanımlayabilmek, diğer değerlerle amprik bile olsa karşılaştırabilmek veya oranlayabilmek hatta formüle edebilmek nerede ise imkansızdır. Tadı MUZ gibidir. YİYENLER İÇİN, TADI NEYSE ODUR ! !

R.M.S (Root Mean Square): Aslında alternatif salınımları (Alternasları) ölçmek için bir ölçü metodudur. Tam anlamı, değişik frekanslarda alınan ölçümlerin karelerinin ortalamalarının karekökünü ifade eder.(çok karışık oldu ama napalım, bize de okulda böyle öğrettiler)  R.M.S ‘de bir hoparlörün gücünü ölçmek için çok mantıklı bir tanımlama olmasa da P.M.P.O’ dan çok çok daha fazla gerçekleri yansıttığı için hoparlörlerin  gücünü tanımlamada sıkça kullanılan ölçülerden biridir. Çoğu zaman 15W RMS’ e sahip bir hoparlörün, 250W P.M.P.O’ ya sahip bir hoparlörden daha güçlü ve kaliteli ses verdiği gerçektir.

Çalışma Gücü (OP): Bazı hoparlör broşürlerinde RMS yerine tam Türkçe karşılığı (çalışma gücü) anlamına gelen Operating Power tanımı da kullanılır. Hoparlöre bir veya üç metre uzaklıkta duran 96dB veya 86dB ses basıncı elde edilmesi sırasında hoparlörün harcadığı elektrik gücüdür. Watt cinsinden gösterilir ve hoparlörün minimum yıpranma ile verebileceği ses gücünü ifade eder. Hoparlör satın alırken özellikle RMS  ve yazıyorsa OP güç değerine dikkat etmek gerekir.

M.P (Musical Power) Müzik Gücü: Hoparlörlerine güvenen bazı markaların tanıtımları haricinde pek bir yerde rastlayamayacağınız bu tanım, hoparlörün ses kalitesi konusunda belki de en belirleyici değerleri verir. Çünkü bu değeri belirlemede hoparlörün distorsiyon (o anda ölçümü yapılan veya Osilaskopta gözlenen frekanslardaki sinüs işaretinin bozulması-yani bozulan sesler) üretmeye başlamadan hemen önceki çalıştığı gücü Watt cinsinden ifade eder. Ölçümü yapılırken müzik veya konuşma (SES) yaklaşık frekanslarında (25Hz’ den küçük çeşitli frekanslarda) sinyaller hoparlöre verilir ve distorsiyona girdiği Watt değeri müzik gücü olarak belirlenir.

PC Ses Sistemlerinde Aldatma ve Haksız Rekabet Hanume DEMİRKAPU

Piyasamızda PC’ler için üretilmiş çok değişik marka ve modellerde seslendirme cihazlarının ürün etiketi, fatura, garanti belgesi ve internet sayfalarında beyan edilen özelliklerin ürünün gerçek değerleri ile örtüşmediği görülmektedir. Aşağıda incelenen örnekte 800Watt olduğu iddea edilen ses sisteminin gerçek gücünün sadece ve sadece 0.65 Watt (Gerçek ortalama RMS anlamında) olduğu gözlemlenebilir. Uluslararası standartlara göre P.M.P.O (Peak momentary performance output) gerçek RMS gücü olarak tanımlanan ortalama gücün maksimum dört misli olabilir.

Tübider Piyasa Denetim ve Gözetim Komisyonu piyasadaki tüm Ses Sistemlerinden örnekler toplamıştır. Bu ürünlerle ilgili herhangi bir şikayet konusu olmadan aşağıdaki önlemi almaya karar vermiştir.

LÜTFEN DİKKAT: PC Seslendirme Sistemleri  ithalatçıları, dağıtıcıları ve satıcıları ürünlerinin P.M.P.O gücünu ne olarak yazarlarsa yazsınlar mutlaka gerçek ortalama ses kuvvetlendirme gücü (True RMS Value) değerini de açıkça belirtilmesi zorunluluğundadır.

Piyasaya arz edilen ürünlerin teknik özellikleri ile “Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilânlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen” özellikleri uyumlu olmak zorundadır.

Piyasaya ürün arz eden, “üretici, ithalatçı, dağıtıcı ve satıcılar bu zorunluluğa uymak ve bunun gerektirdiği yasal ve teknik yükümlülüğü yerine getirmek durumundadırlar.

İncelememezi konu olan seslendirme cihazları örnekleri, “teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı” olarak, gerçekte vermedikleri ses gücünü veriyorlarmış gibi gösterilerek piyasaya arz edilmektedirler.

Bu ürünleri piyasaya arz eden, üretici, ithalatçı, dağıtıcı ve satıcılar:(sorumluluk müteselsilen’dir)

1- Ayıplı ürünü, ayıbını gizleyerek ve bilerek piyasaya vermektedirler. “satılan malın ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmiş” olmaktadır. (Yaptırımı: her bir işlem için 168 YTL)

2- Bu ürünlerle ilgili reklam ve duyurularla, “Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü” reklam vermiş olmaktadırlar.(Yaptırımı: reklamı düzeltme ve 5.919 YTL, eğer reklam ve duyuru ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve sair araçlar ile gerçekleşmiş ise; 59.190 YTL)

3- Gerçekte olmayan ürün değerlerini varmış gibi göstererek, tüketicileri kandırmakta ve diğer satıcılar karşısında haksız rekabet yoluyla haksız kazanç elde etmektedirler.(Yaptırımı: haksız rekabetin yol açtığı maddi kayıpların karşılanması ve haksız rekabetin doğurduğu sonuçların giderilmesi)

PC WebCam marka sahiplerinin, üreticilerinin, ithalatçılarının, dağıtıcılarının ve satıcılarının konuyu dikkatle ele alarak gerekli önlemleri alarak, ürünün gerçek teknik özellikleri ile etiket değerlerini uyumlu hale getirmelerini talep ediyoruz. Eğer çözünürlük “enterpolasyon (iç değerlendirme) veya yazılım ile” yükseltiliyorsa, bununda ayrıca ‘sanal’ çözünürlük olarak ayrıca belirtilmesi gerekmektedir.

Tübider Piyasa Denetim ve Gözetim Komisyonu

Ses Sistemi Örnek İnceleme

Test edilen Seslendirme cihazı ürün özellikleri internette, faturasında ve garanti belgesinde 800Watt olarak verilmektedir.

Cihaz, Burada belirlenen Kişisel Bilgisayar Ses Cihazları Temel Ürün Özellikleri Testinden geçirilmiştir.

Seslendirme cihazı maksimum gücünde çalıştırılarak belirlenen test paternlerinde (100Hz sinus, 1kHz sinus, 10kHz sinus, white noise ve pink noise) cihazın verdiği True RMA gerilim ve akımları ölçülerek gerçek ortalama gücü tespit edilmiştir. Ulaslar arası ölçüm standartlarında en çok kullanılan ve ölçümleri en zor olan White Noise ses paterninin bu cihazın çıkışındaki zaman ve frekans domenindeki görüntüleri aşağıdadır.

Ölçümlerden bu cihazın sadece ve sadece 0.5-1 watt areası True RMS gücü olduğu gözükmektedir. Ayrıca seslendirme cihazı açılarak ses kuvvetlendirici entegresi tespit edilmiştir.

Yukarıdaki resimde görülen ses kuvvetlendiricinin entegresi SGS Thomson’un bildiğimiz basit TDA2822M ses shipi olduğu görülmektedir.

Bu ses kuvvetlendiricisinin teknik özellikleri üretici sitesinden alınarak aşağıda resmedilmiştir. Görüldüğü gibi verdiği gerçek ortalama ses gücü maksimum 650mW (0.65Watt) olup ölçümlerimizi doğrulamaktadır.