PIC16F84 Hakkında Türkçe Bilgiler

Mikrodenetleyiciler hakkında genel ve pic16f84 hakkında detaylı Türkçe bilgiler örnekler Emeği geçen Kişilere Teşekkürler

PIC 16F84 18-pinli gelişmiş flash/eeprom 8-bit mikro denetleyici

Çevremizde bir çok mikro denetleyici kontrollü elektronik cihaz vardır.

Genel mikro denetleyicilerin yapısı şekilde görülmektedir. Bu mikro denetleyiciler;

• CPU ( Merkezi işlem birimi ),
• ROM ( Sadece okunabilen bellek ),
• RAM ( Rastgele erişilebilen bellek )
• ve LSI ( Arabirim ) den oluşmaktadır.

8-bitlik bir mikro denetleyici dizayn etmek istediğimizde ilk önce;

CPU seçmemiz gerekmektedir. Günümüzde popüler CPU’lar i8085(Intel), Z80 ve M6809(Motorola)’dır. En popüler mikro işlemci olan Z80, i8085’in tüm özelliklerini kullandığı için çok sayıda komuta sahiptir. Ancak mikro denetleyiciler sadece CPU ile çalışmamaktadır.

Mikro denetleyici sisteminin oluşabilmesi için Adres tanımlama devresine (burada RAM ve ROM bellek adreslerini ve arabirimlerini söyleyebiliriz ),

İşlem hızını sağlayan clock devresine ve LSI ( 8255,Z-80PIO ) arabirimine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle LSI ve bellek mutlaka mikro denetleyici sistemleri için gereklidir.

Mikrodenetleyicler

Her firma ürettiği chip’e bir isim ve özelliklerini birbirinden ayırmak için de parça numarası
vermektedir.

MICROCHIP ürettiklerine PIC adını, parça numarası olarak da 12C508, 16C84, 16F84, 16F877, 16F628 gibi kodlamalar yapmaktadır.

INTEL ise ürettiği, mikrodenetleyiciler MCS-51 ailesi adını vermektedir. Farklı özellikleri bulunan ürünleri birbirinden ayırt etmek için parça numarası olarak d a 80 31AH, 80 51AH, 875 81AHP, 8052AH, 80C51FA gibi kodlamalar kullanılmaktadır.

Analog Devices, Atmel Corporation, Dallas Semiconductor, Silicon Labs, ST Microelectronics, Texas Instruments gibi mikrodenetleyici üretic ileri Intel çekirdeğini örnek alarak geliştirdikleri chip ’ leregenellikle 8051 adını vermektedr

Neden Mcrochp ?

Microchip ; 8-bitlik mikrodenetleyici ve EEPROM üreten bir Amerikan şirketidir. Arizona eyaletinde iki, Tayland ve Tayvan’da da birer tane olmak üzere toplam dört fabrika ile kendi alanında dünyada söz sahbi olan br chp üretcisidir

PIC’in yapısı

PIC (Peripheral Interface Controller) kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır.
Çevresel (Dış) üniteleri denetleyen arabirim anlamına gelir. Bunun aracılığı ile çeşitli alıcıları
(lamba, röle, motor vb.) kolaylıkla kontrol edebiliriz.

PIC RISC mimarisi (Resuced Instruction Set Computer Özleştirilmiş Komut Seti) mimarisi adı verilen bir yöntem kullanılarak üretildiklerinden bir PIC programlamak için kullanılacak olan komutlar oldukça basit ve sayı olarak da azdır. Örneğin PIC 16F84 mikrodenetleyicisi 35 komut kullanılarak programlanabilmektedir.

PIC mikro denetleyici genel özellikleri

(a) Komut sayısı diğer CPU’lardan daha azdır. PIC ler RISC( Reduced Instruction Set Computer ) denilen bir sistem mantığı ile üretildiklerinden komut sayıları azdır
(sadece 35 Adet) ve basittir. Bunun yanı sıra Z-80 CPU’da 158 adet komut mevcuttur.

(b) Küçük gerilim altında işlem yapmak mümkündür. PIC’ler piyasada bulunan kuru pil olarak tabir ettiğimiz bataryalarla çalışabilmektedir. Çünkü çalışma gerilimleri 2 ila 6 Volt arasındadır.

(c) Çıkış pininden yüksek akım alınabilir. PIC’ in uçlarından direkt olarak LED sürebiliriz. Çünkü PIC yaklaşık 20mA çıkış akımını güvenli bir şekilde sağlayabilir.

(d) Fiyatı oldukça ucuzdur. PIC16F84 normal bir PIC mikro denetleyici olup CPU’lardan çok daha ucuza satın alabiliriz.

PIC Çeşitleri

Kelime Boyu : Bir CPU veya mikrodenetleyicinin dahili veri yolu uzunluğuna denir. (Kendi içlerindeki dahili veri saklama alanları olan registerleri arasındaki veri alış verişini farklı sayıdaki bitlerle yapar işte buna kelime boyu denir.)

Veri Yolu : Bir CPU veya mikrodenetleyicinin chip dışındaki harici ünitelerle veri alışverişini kaç bit ile yapıyorsa buna veri yolu denir. PIC ler farklı kelime boylarında üretilmesine rağmen veri yolu tüm PIC ailesinde 8 bittir. Yani bir PIC I/O portu aracılığı ile çevresel ünitelerle veri alışverişi yaparken 8 bitlik veri yolu kullanır.

PIC yaklaşık 3 ayrı kategoride incelenebilir.

1) Düşük seri 12 Bit kelime boyuna sahip eski kuşak PIC’ lerdir. (12C5xx,16C5x)

2) Orta seri 14 Bit kelime boyuna sahip PIC’ lerdir. Bu seri oldukça kullanışlı ve tercih edilen bir seridir. Analog / digital çevrime işlemi yapabilen ve seri porta sahip PIC’lerdir. (12C6xx,
16C55x, 16C62x, 16C6xx, 16C7xx, 16F8xx, 16C92x )

3) Yüksek seri 16 Bit kelime boyuna sahip PIC’lerdir. Yüksek performanslı olan bu PIC lerin kullanımı zordur. (17Cxxx,18Cxxx)

Microchip’in 2004 yılında ürettiği ve dsPIC adını verdiği mikrodenetleyici yukarıda saydığımız PIC’lerden farklıdır. Bu yeni tip mikrodenetleyiciler DSP (Dijital Signal Proccessing) teknolojisinin özelliklerini barındırır. Genellikle çok yüksek hızda veri algılama ve işleme uygulamalarında kullanılmak üzere tasarlanmışlardır. C programlama dili ile programlamaya yatkın bir komut seti vardır.

Bu tip mikrodenetleyiciler: dsPIC 30FXXXX 24 bit kelime boyu ve 16 bit veri yoluna sahiptir.

PIC Bellek Çeşitleri

1) EPROM : Silinebilir ve programlanabilir bellek Elektriksel olarak programlanabilir
ultiviole ışık ile silinebilir

2) FLASH-EEPROM : Elektriksel olarak silinebilir ve programlanabilir bellek

3) ROM : Sadece okunabilir bellek

Mikro denetleyicilerde bellek olarak RAM veya ROM hafızalar kullanmaktadır.

PIC16C84 ve PIC16F84 özellikleri tamamen aynı olan PIC’lerdir. Her ikisi de EEPROM belleğe sahip olmasına rağmen MICROCHIP ilk ürettiği PIC’leri C harfi (C harfi CMOS’dan gelmektedir) ile tanımlarken, son zamanlarda ürettiği EEPROM bellekli PIC’lere F harfi (FLASH) ile tanımlamaktadır.

PIC16F84 ile PIC16F84A arasında da herhangi bir fark yoktur. PIC’i tanımlayan bu harf ve rakamlardan sonra yazılan 10/P, 04/P veya 20/P clock girişine uygulanacak max. frekansı belirtir. Örneğin PIC16F84A 10/P yazan pic’e max. 10 Mhz’e kadar frekans da kullanılabilir.

CMOS teknolojisi ile üretilmiş olan PIC16F84 çok az enerji harcar. Flash belleğe sahip olması nedeniyle clock girişine uygulanan sinyal kesildiğinde registerleri içersindeki veri aynen kalır. Clock sinyali tekrar verildiğinde PIC içersindeki program kaldığı yerden
çalışmaya başlar. CMOS entegrelerdeki giriş uçları muhakkak bir yere bağlanır. Bu nedenle kullanılmayan tüm girişler besleme geriliminin +5V’luk ucuna bağlanmalıdır.

Yüksek Performanslı RISC CPU özellikleri:

• Sadece 35 komut ile programlama
• İki saykıllık dallanma komutlarının dışındaki komutlar tek sayıl ile çalışır.
• İşlem hızı: DC – 20 MHz clock girişi DC – 200 ns işletim cycle
• 1024 kelimelik program hafızası
• 68 byte’lık Data RAM
• 64 byte’lık Data EEPROM
• 14-bit’lik komut uygulama genişliği
• 8-bit data genişliği
• 15 Özel fonksiyon donanım registerı
• Sekiz-seviye derinliğinde donanım stack
• Direct, indirect ve bağıl adresleme modları
• Dört interrupt kaynağı:-Harici RB0/INT pin, TMR0 timer overflow (zaman aşımı) PORTB<7:4> Kesme girişleri, Data EEPROM yazma

Çevresel Özellikler:

• Yönü tayin edilebilen 13 I/O pini
• LED sürebilen yüksek sink/source akımları
• Her pin için maksimum 25 mA sink akımı
• Her pin için maksimum 20 mA source akımı
• TMR0: 8 bit’lik programlanabilir prescalerli 8-bitlik timer/counter

Özel Mikro Denetleyici Özellikleri:

• 10,000 silme / yazma cycles Geliştirilmiş FLASH Program hafızası
• 10,000,000 tipik silme/yazma cycles EEPROM Data hafızası
• EEPROM veri saklama > 40 yıl
• Devre üzerinde seri Programlama™ (ICSP™) – via two pins
• Power-on Reset (POR), Power-up Timer (PWRT), Oscillator Start-up Timer (OST)
• Watchdog Timer (WDT)
• Kod koruma
• SLEEP modda güç sağlama
• İsteğe bağlı osilatör seçeneği

PIC ÇEŞİTLERİ (Orta seri)

PIC mimarisi

PIC uçlarının fonksiyonları

• OSC1/CLOCKIN Osilatör girişi / External oscillator input
• OSC2/CLKOUT Osilatör girişi / OSC1 frekansının ¼ değerindeki çıkış clock ucu
• MCLR (inv) Reset girişi
• RA0 – RA3 Giriş Çıkış uçları
• RA4/T0CLKI Giriş Çıkış ucu / TMR0 için clock puls giriş ucu
• RB0/INT Giriş Çıkış ucu / Dış kesmeler için giriş ucu
• RB1-RB7 Giriş Çıkış ucu
• GND Güç kaynağının eksi ( – ) ucu
• Vcc Güç kaynağının artı ( + ) ucu

Yazılan bir programı PIC’e kayıt ederken;

RB6 ucuna clock pulse,
RB7 ucuna data
MCLR ucuna 12,5 Volt,
GND ucuna ( – ) eksi,
Vcc ucuna da +5 Voltu vermeyi

Unutmamalıyız!

PIC16 F84’ün yapısı

PIC RISC ( Reduced Intruction Set Computer ) denilen azaltılmış komut sistemini kullanmaktadır. Bu sistem sayesinde komutlar daha sade ve daha azdır. Bir PIC’i programlamak için 35 komut kullanılır.

PIC’de bir komutun işletimi,genellikle dışarıdan uygulanan clocklar ile gerçekleştirilmektedir. Program belleği ( memory ) ( ROM ) ve data belleği ( memory ) birbirinden bağımsızdır. ( Harward mimarisine göre ) Bu hafıza yapısı ile her iki hafızada aynı anda çalıştırılabilmekte ve böylece işletim çok daha hızlı olmaktadır. Data belleğinin genişliği yapıya göre değişiklik gösterir. ( Program belleği 14 bit, data belleği 8 bit genişliğe sahiptir.) Çünkü 1 kelimenin makineye tanıtımı 14 bit ile gerçekleştirilir.

Örneğin ;

MOVLW B’01011111′ komutunun karşılığı 11000001011111 dır.

Bunun 6 biti olan 110000 MOVLW komutunu ifade eder, 01011111 ise data bölümünü tanımlar.

Clock düzeni / Komut süresi : Dışarıdan giren clock (OSC1 den) içeride dörde bölünür. Bunlar Q1, Q2, Q3, Q4 olan bu bölümler kare dalga şeklindedir. Program sayacı ( PC ) her Q1 de bir artırılmakta ve komutlar program belleğinde işleme sokularak Q4 de sona ermektedir. Komutlar Q1 den Q4 e kadar çözülerek işleminin gerçekleşmesi sağlanır.

Komut akışı / Bilgi iletim kanalı

Bir komut süreci (Instruction Cycle) dört Q’dan (Q1,Q2,Q3 ve Q4) meydana gelir. Fetch ve execute süreçleri devam ederken, decode veya write back olayları diğer komut süreçleri içinde aynı anda oluşur. Ancak ardışık düzenden dolayı her bir süreç bir cycle içinde gerçekleşir. Eğer bir komut, program sayacının değişmesine sebep olmuş ise (GOTO komutu gibi) sürecin tamamlanması için iki saykıla ihtiyaç vardır.

Bir fetch saykılı Q1içinde Program sayacını (PC) bir artırarak başlar. Bu süreç Q2, Q3 ve Q4 süresince geçen işlemler sonrasındadır. Data memory Q2(okuma işlemi) süresince okunur ve Q4(geriye yazma) süresinde yazılır. (Pipeline (Ardışık komut işleme): PIC bir süreç devam ederken, diğer komutu işleme alır.)

Mikro denetleyicide komut işletimi

a) Alma ( Fetch ) Hafızaya yüklenmiş olan program komutlarını alır.

b) Kod çözme ( Decode ) Yazmaçtaki komutları kod çözücü ( decoder ) yardımıyla çözer.

c) Uygulama ( Execution ) Çözülen komutları uygular ve bu işlemi sürekli tekrar eder.

d) Geri dönüşüm (Write Back) Komutun işletilmesi sonucunda ortaya çıkan veri,registerlara veya hafızaya yazılır.

W REGISTER

W ( working ) yazmacı bilgilerin geçici olarak depolandığı ve bilgilerin aktarılmasında kullanılan bir kısımdır. Direkt olarak ulaşamaz. PIC’te yapılan tüm işlemler ve atamalar bunun üzerinden yapılmak zorundadır.

Örneğin M1 deki data bilgilerini M2 ye aktarmak istersek, önce M1’deki bilgileri W yazmacına aktarırız, daha sonrada geçici olarak W yazmacında bulunan bu bilgileri M2 kısmına aktarırız. M1’deki bilgiler M2’ye direkt olarak aktarılamaz, mutlaka W yazmacını kullanmak zorundayız.

Program belleği ( memory )

Assembly’de kullanılan komutlarla yazılmış programın yüklendiği alandır. Bu alan PIC16F84’de EEPROM şeklindedir. Program yazıcısı kullanarak ROM’a programımızı rahatlıkla yazabiliriz. Çünkü elektrik sinyali ile yazılıp silinebilme özelliği vardır. Mikro denetleyici uygulayacağı komutları ve işlem sırasını bunun ilgili adreslerine bakarak uygular. İlgili adresler ise PC ( Program Counter ) program sayıcında saklanır. Bir PIC’te ROM belleğe yaklaşık 1 milyon defa program yazılabilir. ( Program belleğinin genişliği 14 bittir. PIC16F84 program belleğinin 1024 ( 1K ) alanı, 000 dan 3FF kadar olan adrestedir.

Flash Program Belleği EEprom 1 KByte

Veri belleği – DATA MEMORY (RAM)

Veri belleği iki tip alandan oluşur. Birincisi özel fonksiyon ( Special Function Register ) ( SFR ) yazmaç alanı, ikincisi ise genel amaçlı ( General Purpose Register ) ( GPR ) yazmaçtır. SFR yazmacı işletim kontrolü yapar.

Veri belleği banklar halinde bölümlenmiştir. Bank 0 ve Bank 1 olarak iki bank vardır. Her iki bankta da SFR ve GPR alanları bulunur. SFR çevresel fonksiyonları kontrol eden registerlar için kullanılır. Bank bölümlemesinden dolayı, bank seçimi için kontrol bitlerinin kullanımını gerektirir. Bu kontrol bitleri STATUS registerinde bulunur.

Bank0’ı seçmek için RP0 bitini ( ki bu STATUS’un 5. biti oluyor ) temizlemek gerekir. Aynı bitin kurulması ( set ) ile de BANK1 seçilmiş olur. Her iki bankın ilk on ikisinin yerleşimi özel fonksiyon kaydı için ayrılmıştır. Kalanı ise statik RAM olarak genel amaçlı kayıtları yürütmektedir.

Yığın hafıza ( Stack Memory )

PIC16F84, 8 derinliğinde ve 13 bit genişliğinde yığına (stack) sahiptir. Bu yığın alanı, program veya bilgi (data) yeri değildir ve direkt olarak okunamaz veya yazılamazlar. Temel amacı program içerisinde bir alt programa geçiş olduğunda program sayacının değerini saklamaktır.

Örneğin; CALL komutu işletildiğinde veya kesme uygulandığı zaman, 13 bitlik ( PC ) program sayıcının tamamı, stack üzerine kopyalanır, bu işleme “pushed “ denir. Yığındaki bu adres alt programlar çalışıp bittikten sonra en sonunda bulunan ‘RETLW, RETFIE veya RETURN’ komutları ile stackdan program sayasına aktarılır, bu işlemede “popped” denir. Dolayısıyla program kaldığı yerden devam eder. Burada dikkat edilecek bir programda iç içe en fazla 8 altprogram veya kesme kullanabiliriz. Fazla kullandığımız takdirde yığın taşması dediğimiz ( stack overflow ) hatası belirir.

Program Sayıcı ( Program Counter )

(PC) 13-bit genişliğindedir. Yürütülecek komutun program belleğindeki adresini tutar. Bu nedenle kendisi bir gösterge olarak görev yapar. Program sayıcının alt 8 bitine “PCL” düşük byte denir. PCL okunabilen – yazılabilen bir yazmaçtır. Üst 5 bitine ise “PCH” yüksek byte denir ki bu ( PC <12:8> ) arasındadır ve direk olarak okunup yazılamaz. RAM bellekte H’0A’ adresinde bulunan özel PCLATH ( PC latch high ) yazmacından okunup yazılabilirler. PCLATH’ın içeriği program sayıcının üst bitlerine transfer olur ve PC yeni bir değerle yüklenmiş olur. CALL, GOTO gibi komutlar PCL’e yazılırlar çünkü 256 byte’ dan küçüktürler.

STATUS Yazmacı ( Register )

R=Okunabilir bir W=Yazılabilir bit -n=Reset değeri İlk değer ( enerji verildiği andaki değeri ) 0 0 0 1 1 x x x

bit7: IRP: Bank seçme bit’i ( Register Bank Select bit )
IRP bit’i PIC 16F84A’larda kullanılmaz. IRP sıfır olarak kalmalıdır.

bit 6-5: RP1:RP0: Bank seçme bit’i ( Register Bank Select bit )
00 = Bank 0(00h-7Fh)
01 = Bank 1(80h-FFh)

Her bir bank 128 byte’dır. PIC16F84A ‘da sadece RP0 kullanılır. RP1 sıfır olmalıdır.

bit 4: TO: Zaman aşım bit’i ( Time-out bit )
1= PIC’ e enerji verildiğinde ve CLRWDT ve SLEEP komutu çalışınca
0 = WDT zamanlayıcısında zaman dolduğunda

bit 3: PD: Enerji kesilme bit’i ( Power-down bit )
1 = PIC’e enerji verildiğinde ve CLRWDT komutu çalışınca
0 = SLEEP modu çalışınca

bit 2: Z: Zero bit ( Sıfır bit’i )
1 = Bir aritmetik işlem veya mantıksal işlem sonucu 0 ( sıfır ) olduğunda
0 = Bir aritmetik işlem veya mantıksal işlem sonucu 0 ( sıfır ) olmadığında.

bit 1: DC: Taşma ve Ödünç bit’i ( Digit carry/borrow bit )
( ADDWF ve ADDLW komutları için )
1 = Alt dört bitin 4. bitinde taşma meydana geldiğinde
0 = Alt dört bitin 4. bitinde taşma meydana gelmediğinde

bit 0: C: Taşma ve Ödünç bit’i ( Carry/borrow bit )
( ADDWF ve ADDLW komutları için )
1 = En soldaki 7.bitte taşma olduğunda
0 = En soldaki 7.bitte taşma olmadığında

Not: RLF ve RRF komutları çalıştığında en sol bit veya en sağ bitin değeri carry bitine yüklenir.

I / O portları (input / output) (Giriş / Çıkış)

I/O portları kontrol sinyallerinin giriş ve çıkışlarıdır. PIC16F84’ün uçlarının çoğu I/O için ayrılmış olup program kontrolü için kullanılmaktadır.

A portu 5 Adettir (RA0,RA1,RA2,RA3,RA4 )
B portu 8 Adettir. (RB0,RB1,RB2,RB3,RB4,RB5,RB6,RB7 )

Toplam giriş veya çıkış olarak kullanılmak üzere 13 Adet ucu vardır.

Giriş İşlemi : Eğer PIC giriş ( input ) modunda olursa, FET’ler çıkışları kapatır Giriş sinyali (buffer) tampon üzerinden PIC’e doğru akar.

Çıkış işlemi : PIC’ten çıkış alırken, akım gerilim kaynağından çıkış portuna doğru ise buna SINK akımı, I/O pininden GND’ye doğru ise buna da KAYNAK ( Source ) akımı denir. Kaynak akımı en fazla 20 mA. iken, sink akımı ise en fazla 25mA.dir

SINK akımı

SOURCE akımı

Resetleme İşlemi ( Power on Reset ) ( POR )

PIC uçlarındaki gerilim (1,2V.-1,7V.)’a ulaştığında Power On Reset sinayli üretir ve PIC üzerindeki program baştan itibaren çalışmaya başlar.

VDD’ ye direk olarak resetleme

MCLR (Memory Clear) ucuna 0 V. uyguladığımızda, PIC16F84 reset edilmiş olur ve program başlangıçtaki adresine geri döner. MCLR ucu tekrar 5V olduğunda PIC16F84 programın çalışmasına ilk adresten itibaren devam eder. Kısaca MCLR ucu 0V. olduğunda program durur ve ilk adrese gider. Programın çalışabilmesi için MCLR ucunun tekrar 5V. olması gerekir. PIC’in resetinden yararlanabilmek için MCLR ucu direkt olarak VDD’ye bağlanır. Buna gerilim sınırlaması için direnç de eklenebilir.

2) PIC’ in dışarıdan resetlenmesi

Eğer reset işlemi sırasında VDD geriliminin sıfıra düşüşü yavaş oluyor ise harici reset yapmamız gerekir. VDD gerilimini hızlı bir şekilde 0 yapmak için diyot ve kondansatör kullanılır. VDD gerilimi 0 V. olduğunda diyot, kondansatörün deşarj olmasını sağlar ve işlem hızlanmış olur. (C : 1-10 uF)

Butonla Reset

MCLR ucuna düşük gerilim uygulamak için reset butonu vardır. Bu buton basılıp çekilir ve program ilk adresten itibaren çalışmaya başlar

Osilatör modelleri

PIC16F84 dört değişik tip osilatör ile çalışabilir. Bunlar

LP : Düşük güç kristal ile (Low Power crystal) yaklaşık 40KHz
XT : Kristal / Rezanatör ile (Crystal / Resonator) 0 – 10MHz
HS : Yüksek hız kristali (High Speed Crystal / Resonator) 4 – 10MHz
RC : Direnç / Kondansatör ile (Resistor / Capacitor) 0 – 4MHz

Düşük güç kristali

Kristal Osilatör

Seramik rezenatör

XT, LP veya HS modeller kristal veya seramik rezanatörler OSC1/CLKIN ve OSC2/CLKOUT uçlarına bağlanırlar.

RC osilatör

Zamanın çok hassas olmadığı durumlarda RC osilatör kullanılarak maliyet düşürülür. RC osilatör frekansı gerilim kaynağının özelliğine, direncin değerine, kondansatörün değerine ve işlem ortamının sıcaklığına bağlıdır. Buna ek olarak osilatör frekansı normal işlem parametrelerine göre sapmalar gösterir. Bu sapma % 20 civarındadır. Direnç değeri 4kohm’un altında olan osilatör işlemlerinde osilasyon sabit olmayabilir veya tamamen durabilir. Çok yüksek değerde dirençler ise (yaklaşık 1Mohm), gürültüye, neme ve sızmaya karşı çok hassaslaşır. Bu nedenle direnç değerini 5 k-ohm ve 100k-ohm arasında kullanılmalıdır.

Her ne kadar osilatör bir kondansatör bağlanmadan çalışabilir olsa bile gürültüyü gidermek ve sabitliliği sağlamak için 20pF değerinin üzerindeki değerde bir kondansatörün kullanılması tavsiye edilir.