MATLAB’in Küçük Kardeşi: SpeQ

Elektrik veya Elektronik ile ilgilenmiş herkes hayatında bir kez dahi olsa MATLAB adını duymuş, üzerinde projeler geliştirmiş, programlar yazıp, algoritmalar koşturmuştur. Toolbox’ları ve sunduğu bir çok ek özelliği ile MATLAB’in matematik konusunda dünyaca kabul görmüş bir program olduğunu söylemek sanırım yanlış olmaz.

Yalnız biz kullanıcıları ve özellikle ticaret ile uğraşanları rahatsız eden ve elbette her güzel programın sahip olduğu “ücret ve lisans” söz konusu olduğunda MATLAB de bu engele takılmaktadır. Her ne kadar yüksek bir ücretlendirmeye sahip olmasa da (öğrenciler için Aralık 2011 itibariyle MATLAB 89$ + Toolbox başına 29$) bazı işlemlerde (grafik çizim, matrissel işlemler) sahip olduğu üstünlük onu kullanmamızı zorunlu kılar. Peki MATLAB dışında, ona benzer programlar yok mudur diye soracak olduğunuzda ise aklıma Excel’den başka program gelmemektedir ve ne yazık ki o da ücretlidir.

İşte tam bu anda yardımımıza SpeQ Mathematics isimli program koşacaktır. Program bence boyutu itibari ile gayet başarılı işler çıkarmaktadır. MATLAB’ın en çok kullandığımız özelliği olan .m file şeklinde özel dosya yaratma, yapılan işlemleri kaydetme, değişkenlere atama yapma ve bunları daha sonra kullanma gibi standart uygulamaların altından SpeQ oldukça başarılı şekilde kalkmaktadır. Bunun yanında basit anlamda grafik çiziminin de başarılı bir başka özelliği olduğunu söylemem gerek.

Daha öncede belirttiğim gibi SpeQ gigabyte büyüklüğündeki abisi MATLAB’e göre biraz küçük bir boyutta: 746kByte. indirebileceğiniz programın arayüzü ise aşağıdaki gibi ve oldukça sade.

MATLAB kullanıcıların en büyük şikayetlerinden biri de ilk açılış süresinin oldukça fazla vakit almasıdır. SpeQ‘in açılış süresi ise bilgisayarınızdaki hesap makinesini açmaktan farksızdır. Bu yönüyle ben çoğu işimde Windows’un kendi hesap makinesini kullanmak yerine SpeQ‘i tercih ediyorum. SpeQ ile yaptığım küçük bir hesaplamayı aşağıdaki fotoğraftan görebilirsiniz. Farkedeceğiniz üzere yazım tekniği MATLAB ile neredeyse aynı.

SpeQ’in bir diğer güzelliği ise fonksiyonlarının az olmasından kaynaklanan yardım ara birimidir. “Functions” bölmesinde istediğiniz fonksiyonu aratabilir ya da çift tık ile istediğiniz fonksiyonu çalışma alanına ekleyebilirsiniz.

Çizim konusunda ise temel bir kullanım veren SpeQ bu konuda çoğu kişiyi tatmin etmeyebilir. Yalnız çizim üzerinde değişikliklerin hızlı yapılabilmesi SpeQ için bir artı. Aşağıda 1k direnç ve 1000uF kapasitörün 10V ile dolum ve boşalım eğrilerini görebilirsiniz.

Yukarıdaki çizime ait fonksiyon yazımını aşağıdan kopyala/yapıştır ile çalışma alanına atıp F5 tuşuna basmanız yeterlidir.

closeall;

R=1000;		'Direnç Degeri'
C=1000e-6;	'Kapasitör De?eri'
to=R*C;		'Zaman sabiti'
V=10;		'Gerilim'

f1(x)=10-10*e^-(x/to)	'Kapasitör dolum fonksiyonu'
	Function f1(x) is defined
f2(x)=10*e^-(x/to)		'Kapasitör bosalim fonksiyonu'
	Function f2(x) is defined
Plot(f1(x),f2(x))		'Grafik çizdiriliyor'
	Plot done
'Grafik üzerindeki özellikler ayarlanıyor'
yMax=20;
yMin=-2.5;
xMax=10;
xMin=-1.5;
xLabel="Time";
yLabel="Voltage";

Sonuç olarak yukarıda bahsettiğim türden işlemler için oldukça güzel ve ücretsiz olan programın eksikleri olmakla beraber (matrissel işlemler gibi) eklenecek bir kaç özellikle, el altında sıklıkla tercih edilecek başarılı bir program olacağını söylemek sanırım yanlış olmaz.

Programın diğer ek özelliklerini keşfetmeyi size bırakarak herkese çalışmalarında başarılar dilerim.