En basitinden temel elektronik başlangıç bölüm 2

İlk yazımda “En basitinden temel elektronik başlangıç” çeşitli temel bilgiler ve bazı elektronik komponentlerden bahsetmiştim ilk yazı üzerine eklemeler yapacaktım fakat bu şekilde devam etemek daha iyi olacak

Kondansatörler

Kondansatörlerden biraz daha detaylı bahsedelim bir çok devrede görmüşsünüzdür büyük küçük bir çok şekli var genelde filtre için kullanılır en basitinden demiştim fazla detaya formullere girmek istemiyorum ama bazı istisna durumlarda çeşitli hesaplamalar gerekebilir kendi devrenizi yapacak çalıştıracak kadar bilgi ve biraz daha fazlasına sahip olmanız yeterli gerisi size kalmış kitaplar ve bol bol uygulama ile her geçen gün bilginiz büyüyecek.

Çeşitli değer ve voltajlarda kondansatörler

Kondansatörlerin çalışmasından bahsedeyim

DC doğru akımda çalışması : Seri bağlandığında iç direnci büyük olduğu için akımı geçirmez + – arası bağlantıda filtre görevi yapar

AC alternatif akımda çalışması : Seri bağlantıda şarj ve deşarj olarak ac voltajı geçirir fakat dolup boşalarak voltajı iletirken “Kapasitif Reaktans” denilen bir zorluk gösterir sembolü Xc birimi OHM bilirsiniz 220v şebeke voltajını sabit kutupsuz 220nf…470nf vb. kondansatör ile düşürüp led yakma basit şarj devreleri yapılır kapasitif-reaktans zorluk görserme olayı Paralel bağlantıda ise filtre görevi yapar

Bunların yanı sıra osilatör devrelerinde çalışma frekansını belirlemek için kullanılırlar

Besleme devrelerinde değerleri pek önemli değildir ama çalışma voltajları kullanılan devrede ki voltajdan 3..5 volt yüksek olmalı mesela bir besleme devresinde köprü diyot çıkışında + – uçlarına bağlı filtre kondasatörünün değeri 4700 uf 16v yerine yüksek voltaj da yüksek kapasitede kondansatör takılabilir (ilk yazı da bahsetmiştim) düşük değerde kullanılabilir

Besleme devresi yine çalışır fakat yük üzerinde voltaj çökmesi daha kolay olur ayrıca ömrüde kısa olur bir süre sonra şişer tepesinden çiçek gibi açılmaya başlar 🙂 süre kullanım zamanına göre değişir hemen arıza vermez bir çok çinmali ses sistemlerinde kapasiteler olması gerekenden biraz daha düşüktür

Bir önceki yazımda dirençlerin seri paralel bağlantıda değerlerinin artabileceği düşebileceğinden bahsetmiştim kondansatörlerde dirençlere göre durum tam tersi olur

Seri bağlantıda kapasite düşer çalışma voltajı artar

Kondansatörlerin şematik sembolleri;

Yukarıda ki resimde kondansör sembolleri görünüyor kutuplu elektrolitik kondansatörlerde bir kaç çeşit sembol var sabit kondansatörlerde ise değişiklik olmuyor.

Eşit kapasite için hesap kitap gerekmez ama aynı değerde olmayan iki kondansatörü seri bağladığımızda basit bir hesaplama ile tam değeri bulabiliriz örneğin 22uf 50volt 47uf 50volt iki kondansatörü seri bağlayalım

Sonuç 14.9uf 100volt olur hesabı ise 22 X 47 = 1034 22 + 47 = 69 şimdi bölme işlemi 1034 / 69 = 14.9

Kondansatörler paralel bağlandığında kapasiteleri artar voltajı ise bağlantıda kullanılan en küçük voltaj değerine sahip olan kondansatörün çalışma voltajı kadar olur

Birinci yazıda elektrolitik kondansatörlerin kutupsuz çeşitleri olduğundan bahsetmiştim “NP Non-Polarized Electrolytic Capacitors” biraz daha detaya inelim bu kondansatörlerin görünümü aynı kutuplu olanlar gibidir aşağıda örnek resimi var.

Fiyatları daha pahalıdır benim gördüğüm daha çok ses elektroniğinde kullanılıyor tabiki tasarıma göre diğer bölümlşerde de kullanılıyordur. Zamanında bir kaç devrede lazım olmuştu malzemecide bulamamıştım iki adet kutuplu kondansatörü seri bağlayarak kutupsuz yapıp kullanmıştım..

Yukarı da görüldüğü gibi iki adet 10uf elektrolitik kondansatörün “-” eksi ucları birleştiriliyor diğer “+” artı uçları kullanılıyor bu bağlantı ile kutupsuz elektrolitik kondansatör elde etmiş oluyoruz ama unutmayın kapasite yarı yarıya düşer.

Biarazda sabit kondansatörlerden bahsedeyim sabit kondansatörlerde çeşit bol hassas olmayan devrelerde çeşit pek sorun olmuyor ama osilatör filtre vb. gibi bölümlerde standar bazı çeşitler kullanılıyor..

Ben çeşitlerin seçimini orjinal tasarımlara bakarak kendi projelerinde kullandım mesela tl494 pwm entegresi ve benzerlerinde osilatör kondansatörü “polipropilen” film tip yeşil renk kullanılıyor aynı zamanda kaliteli amplifikatör devrelerinde de bu kondansatörü sıkca gördüm seramik (mercimek) kondansatörler özelleikle açık kahve rengi olanlar basit bölgelerde kullanılıyor zaten fiyatlarıda çok ucuz polyester kondansatörü ise neredeyse her şeyde gördüm sanırım kullanım alanı yada kullanılabilirlik oranı en yüksek olanı polyester 🙂

Sabit kondansatörlerde + – kutuplar yoktur ters düz olmaz yani sembolünde de kutup belirten biz çizim olmaz standart devrelerde kullanılan seramik polyester, polyester film kondansatörlerde kapasite değeri rakamlar ile belirtilir okuması çok kolaydır aynı direnclerde olduğu ama renk yerine direkt rakam yazılmış direnc okumayı baz olarak anlatayım daha kolay anlaşılacak

şimdi dirençlerde en küçük birim üzerinden basitce hesap yapıyoruz bin 1000 ohm 1k ediyordu kondansatörlerde ise küçük birim pf (pikofarad) sonrasında nf (nanofarad) sonra uf (mikrofarad) geliyor

bin 1000 pf 1nf ediyor kondansatör üzerinde 102 yazıyor son 2 rakamını sıfır yapıyoruz yani 2 tane sıfır o zaman 102 — 1000 oluyor yani bin pf = 1nf işte bu kadar basit yine son rakamı sıfıra çeviriyoruz 103 olunca 10.000 – 10nf 104 olunca 10.0000 – 100nf böyle gidiyor direnclerde olduğu gibi tolerans olayı kondansatörlerde de var %10 %5 vs tolerans ne kadar düşükse iyidir

buraya kadar okuma işi kolay ama biraz zorlaştıran bir yazım şekli var 0.1uf (100nf) 0.01uf (10nf) 0.001uf (1nf) vs. bu şekilde değer yazımı arasıra denk gelebiliyor buda mkrofarat baz alınarak düşünülmüş yani 1000 nf 1uf ediyor 0.1uf 100nf ediyor aşağı daki tablo hesaplama için işimizi kolaylaştıracak ayrıca tolerans ve voltaj kodlarınıda açıklıyor..

Sabit kondansatörlerde paralel, seri bağlantı olayıda kutuplu kondansatörlerde ki gibidir.

İlk yazıda söylediğim gibi bu yazı dizisinde basit olarak yüzeysel fazla derine girmeden anlatım yapmaya çalışıyorum amacım öğrenimi kolaylaştırmak ilk adımın atılıp basit uygulamalar yapılmasını kolaylaştırmak zaten ilerlemek isteyen kişi sitede bulunan kaynaklardan faydalanır kondansatörler hakkında daha detaylı bilgiler için bakınız; Kondansatörler

Transistör

Şimdi benim ilk zamanlar asla çalışmasını anlıyamayacağım dediğim dediğim transistör elemanı bir çok çeşiti var benim normal dediklerim bjt npn pnp transistörler mosfet transistörler ujt vb. temel bjt npn-pnp ile başlangıç yapalım

Komik gelebilir ama ustam kolay şekilde anlamam için transistörü bir musluk olarak düşünmemi söylemişti 🙂 npn bir musluk su girişi kollektör çıkışı emiter açma kapama başlığı ise beyz ne kadar açarsan o kadar çok akar 🙂

Gerilim ile çalışan hassas elektronik kontrollü anahtar da diyebiliriz tabiki sadece bu amaç için kullanılmaz detaylara girdiğimizde durum iyica karışır şimdilik basit olarak açıklamaya çalışayım fazla derinlere dalmayalım.

Detaylar formüller ve fazlası için Mersin Üniversitesi Analog Elektronik Derseleri 1 bölüm 4 yazısına bakmanızı öneririm aşağıda bahsedilen kaynakdan kısa bir bölüm

Transistör, bir grup elektronik devre elemanına verilen temel addır. Transistörler yapıları ve işlevlerine bağlı olarak kendi aralarında gruplara ayrılırlar. BJT (Bipolar Jonksiyon Transistör), FET, MOSFET, UJT v.b gibi… Elektronik endüstrisinde her bir transistör tipi kendi adı ile anılır. FET, UJT, MOSFET… gibi. Genel olarak transistör denilince akla BJT’Ler gelir.

Bipolar Jonksiyon Transistör (BJT) elektronik endüstrisinin en temel yarıiletken devre
elemanlarındandır. BJT; anlam olarak “Çift kutuplu yüzey birleşimli transistör” ifadesini
ortaya çıkarır. BJT içinde hem çoğunluk taşıyıcıları, hem de azınlık taşıyıcıları görev
yapar. Bundan dolayı bipolar (çift kutuplu) sözcüğü kullanılır.

Transistör beyzine uygulanan sinyal ile emiter kollektör arasından geçen akımı kontrol eden bir devre elemanı PNP NPN olarak iki çeşittir npn daha çok pozitif + voltaj kontrollerinde kullanılıyor pnp ise ne gatif – voltaj bölümlerinde gerçi pnp ile + kontrolüde oluyor ama tasım daha zor olduğu için pek kullanılmıyor

Transistörün her bir terminale işlevlerinden ötürü; Emiter (Emiter), Beyz (Base) ve
Kollektör (Collector) adları verilir. Bu terminaller; genelde E, B ve C harfleri ile sembolize edilirler. Şekil-4.2’de NPN tipi ve PNP tipi transistörün fiziksel yapısı ve şematik sembolleri verilmiştir. Fiziksel yapıdan da görüldüğü gibi transistörün iki jonksiyonu vardır.

Bunlardan beyz-emiter arasındaki bölge “beyz-emiter jonksiyonu”, beyzkollektör
arasındaki bölge ise “ beyz-kollektör jonksiyonu” olarak adlandırılır. Transistörlerde beyz bölgesi; kollektör ve Emiter bölgelerine göre daha az katkılandırılır. Ayrıca beyz bölgesi; kollektör ve Emiter bölgesine nazaran çok daha dar tutulur.

BJT transistörler genelde 3 bacaklı olurlar beyz, emiter kollektör çalışması için tipine göre bağlantı kurulmalıdır

Transistör PNP ise emiterine + verilir beyz ve kollektör emitere verilen voltaja göre eksi – yapılır

NPN transistörde tam tersi olur emiteri şase – kollektörü ve beyzi emitöre + yapılır

Güçlerine göre şekilleri değişir bir çok çeşit var metal kılıf plastik kılıf bacak bağlantılarıda değişir gerci bazı transistörlerde standartlaşmış ama emin olmak şart yanlış bağlantıda sonuçlar kötü olur

Şimdi transistörün ölçümü tipnin bacaklarının ölçülerek bulunmasını öğrenelim öncelikler yukarıda ki resimde iç yapıyı dikkatlice inceleyin ayrıca resimde devre şemalarında ki sembolleri görünüyor ok işareti içe doğru ise pnp dışa doğru ise npn transistördür

P-pozitif N-negatif P-pozitif PNP

N-negatif P-pozitif N-negatif NPN

Şimdi bir önceki yazımda diyodlardan bahsetmiştim tek yönden gerilimi geçiriyorlardı transistörün iki diyodtan oluştuğunu düşünelim

Evet diyod ölçer gibi transistörü ölçeceğiz transistör npn ise beyzine kırmızı prob (pozitif) değdirildiğin de siyah prob emiter ve kollektör uçlarında değdirilir ve ölçü aletinin ekranında omaj görünür en düşük omajı gösteren kollektördür

PNP transistör için durum tersidir beyze siyah prob (negatif ) değdirildiğinde kırmızı prob emiter ve kollektör uçlarında değdirilir ve ölçü aletinin ekranında omaj görünür en düşük omajı gösteren kollektördür bu kadar basit diyod ölçer gibi 🙂

Bir animasyon ile durumu daha iyi anlayacaksınız animasyonda npn transistör ölçülüyor b,c,e ucları bulunuyor bir uygulama yaparsanız animasyonda gördüğünüz gibi dijital ölçü aletinde benzer değerleri göreceksiniz Hazırlayan: Ersoy Tuncay

Ek olarak Transistörün elektronik anahtar olarak kullanılmasına örnek

Ek bilgi transistör kılıfları;

TUP TUN Transistörler DUS DUG Diyotlar

Özellikle eski devre şemalarında transistör isimleri yerine tun ya da tup yazıldığını görürüz diyotlarda ise dug ve dus yazılır. Bu sistemi Elektor elektronik dergilerinde yer verdiği şemalarda kullanmaya başlamış zamanla yayılmış bu kısaltmalar malzemelerin benzer çok karşılığı olduğu için kullanılmış günümüzde bu kısaltmalar pek kullanılmasada bilmenizde fayda var.

TUN Üniversal NPN Transistör
TUP Üniversal PNP Transistör

DUG Üniversal Germanyum Diyot
DUS Üniversal Silikon Diyot

TUP TUN – DUS DUG listesi resim ve pdf formatında; png: tup-tun-transistorler-dus-dug-diyotlar.png pdf (elektor) TUP-TUN-DUG-DUS-elektor.pdf

 

VCC Nedir VDD Nedir

Devre şemalarında belirli bir noktada, noktalarda genelde VCC yazan bölüm olur burası devreyi çalıştırmak için devreye bağlanacak olan güç kaynağının (pilin vb.) + artı ucunun bağlanacağı yerdir. Bazen direkt + artı simgesi ile belirtilir, V+ ya da devrenin çalışma voltajı o bölüme yazılır bu sayede + artı bağlantısının yapılacağı yer anlaşılır.

Şimdi bazen kafa karıştıran durumlar olabilir örneğin bir devrede entegre var ve entegrenin 8 numaralı bacağı + artı girişi burada VCC yazıyor fakat entegrenin datasheet dosyasında o bacağa VDD denilmiş hayda nedir bu VDD ? burada FET, BJT teknolojisi işin içine giriyor bjt transistörlerde + artı kollektör mosfetlerde ise Drain bölümüdür ama temelde bu bölümlere + artı bağlanır ve en yaygın kullanılan kısatma VCC olduğu için entegre bilgilerinde VDD görünsede şemada VCC yazabilir fazla karıştırmayalım …

Anlamları;

Vcc = Kollektör besleme voltjı (Collector supply voltage)

Vdd = Drain besleme voltajı (Drain supply voltage)

Ek olarak biraz daha detay;

• Vcc – Collector Collector Voltage
• Vdd – Drain Drain Voltage
• Vss – Source Source Voltage
• Vce – Collector Emitter Voltage
• Vbe – Base Emitter Voltage
• Vec – Emitter Collecter Voltage

Bu kadar yeter 🙂 elektronik böyle işte + artının nereye bağlanacağını bilmek bana yetiyor ama detaya inildiğinde neler çıkıyor amacım hızlı başlangıç olduğu için daha fazla uzatmaya gerek yok

 

 

GND Nedir

GND – eksi bağlantısının yapılacağı bölümdür -V ya da direkt “-“ bazı devrelerde nadiren VSS yazabilir ya da yukarıda anlattığım gibi entegrede VSS yazar bağlantıda GND yazar açılımı “ground” toprak, şase olarak da ismi geçer. Fakat devre şemalarında GND bağlantısnın farklı sembolleri var buda elektroniğe yeni başlayan kişilerin kafasını karıştırıyor örnek devreler ile durumu anlatayım..

 

Örnek-1

 

Şemada gördüğünüz gibi ters T şeklinde simge kullanılmış – eksi bağlantısı olan yerler birleştirilip bir tane simge konulmuş sadece bir elemana ayrı simge eklenmiş oda şemayı daha da karmaşık hale getirmemek için…

 

Yukarıda ki bağlantı ayrıda olabilirdi yani – eksi, şaseye bağlanacak tüm elemanlar ayrı simgelerle belirtilebilirdi bu durumda aşağıda ki gibi bir şema olur böyle bir bağlantıda gerçek uygulamada devreyi kurarken hepsi birleştirilir.

 

Şimdi devre kurulurken besleme bağlantısının nasıl yapılacağını görelim

 

 

aşağıda ki resimde – eksi gnd bağlantısında kullanılan farklı sembolleri göreceksiniz yukarıda açıkladığım mantık hepsi için geçerlidir.

 

 

aslında bu simgelerin farklı anlamları var ama bir çok devre şeması çizimde buna dikkat edilmemiş bazılarında kurallara uyulmuş vb. ortalık karışmış 🙂 mesela aşağı doğru üçgen simgesi sinyal şasesini belirtmek için kullanılır bazı anfi devrelerinde beslemenin şasesinin geldiği yer farklı bir simge ile gösterilir ses girişinin şasesi ise üçgen şeklindedir ve bu şase düşük omajlı bir direnç ile besleme şasesiyle birleştirilir.

 

Bazı şemalarda ise beslemenin eksi girişi için hiç simge olmaz hepsi birleştirilmiştir ve ortak bir noktada “-” sembolü ile giriş yapılacak yer net olarak belirtilmiştir ya da bahsettiğim gibi simge kullanılmıştır ama bir yerde ek olarak aşağıda ki simge vardır

bunun anlamı besleme “-” bağlantısının yoğunluğunun arttırılması için devrenin kutusu yada yogunluğu arttıracak bir yer ile birleşmesi gerektiğidir örneğin pc güç kaynaklarında voltaj çıkışında “-” bölümü devrenin kasasına bir kablo ve papuç ile vidalanmıştır ve kasa metaldir + pc kasasıda metal bu sayede şase yoğunlu arttırılıyor vs.. ama bu bağlantı yapıldan da devre çalışır ama sağlıklı olmaz özellikle pc güç kaynağı gibi gelişmiş ve önemli işi olan cihazlarda kullanılmalı

Fakat basit devrelerde kullanılmadığını gördüm şemada bağlantı vardır ama kullanılmamıştır mesela pc güç kaynaklarında 220v şebeke bağlantısında topraklı hat kullanmak gerekir ama bir çok kişi kullanmıyor, kullanamıyor her hangi bir sorunda olmuyor fakat detaya inildiğinde toprak bağlantısının bir çok faydası olduğu çıkar neyse uzatmayalım

 

“-” gnd bağlantısı için bahsettiğim bağlantı şekli (ayrı, birleşik) “+” artı bağlantısı içinde olabilir bunada dikkat edin ayrıca yukarıda ki şemalarda tüm gnd bölümlerinin birleştrileceğinden bahsettim ama opto kublör, röle gibi elemanlar ile izole edilen devrelerde bu geçerli değildir zaten o devrelerde iki farklı besleme olur durumu çözersiniz…

 

Ayrıca bazı devrelerde gnd bağlantısı belirtilmez ama belirtilmedi diye bağlanmazsa devre çalışmayacaktır . Bu durumda devre şemasını incelediğinizde gnd bağlantısı olan bir çok malzemenin bir hat üzerinde birleşmiş olduğunu göreceksiniz kondansatörlerin eksi uçları vb. yani illaki yerini belli edecektir 🙂

 

Bazende özellikle op amplı devrelerin şemasında opamp entegresinin gnd ve + artı bağlantılarının belirtilmediği durumlar olabilir mesela direnc, kondansatör gibi pasit elemanların ya da transistörlerin + artı ve gnd bağlantısı bellidir ama entegrenin bağlantıları şemada belirtilmemiş, çizilmemiştir bu durmda kullanılan entegrenin datasheet bilgilerine göre + ve gnd bağlantısı yapılmalıdır yoksa devreniz çalışmaz ayrıca bu durum 40xx serisi cmos ve 74xx serisi TLL entegreler içinde geçerlidir. Yazının ilk bölümünde bu konu hakkında benzer bir soru sorulmuştu o soruyu ve cevabıda ekliyorum

 

 

adem diyor ki:

Aralık 8, 2010, 22:44

Selam çalışmanız ve verdiğiniz bilgiler yeni başlayanlar için çok faydalı olacaktır .paylaşım için teşekkür ederim ancak benim bir sorunum var cevap verirseniz veya cevaplayan olursa sevinirim.olay şu elektronik devrelerde açık şemalardaki toprak işaretli gnd uçları tam olarak nereye bağlanmalı yani bu işin manığı nedir bu toprak yüzünden birçok devrem yandı bazen – beslemeye bağlıyorum yine yanıyor boş bıraktığımda ise çalışmıyor genellikle opamplı devreler yapıyorum bu konuyu aydınlatan olursa sevinirim birde entegrelerde boşta uç kalması sakıncalımıdır veya herhangi bir bağlantı gösterilmemişse gnd ve beslemeleri yinede bağlanmalımıdır teşekkür eder saygılarımı sunarım

 

 

gevv diyor ki:

Aralık 8, 2010, 23:42

Evet bazen simetrik besleme ve düz besleme sorun yaratıyor genelde şase ve toprak sembolleri karışık kullanılıyor elektronik ile haşır neşirseniz karışıklık olmaz kolayca çözersiniz ama yeni başlayan ya da fazla tecrübesi olmayanlar için sorun

öncelikle bazı şemalarda şase ya da 0v bağlantıları direkt bağlantı ile gösterilmez o uclara sadece şase sembolü (ters T) konulur bu sembolün bulunduğu bütün bölümler şase ucuna bağlanır bazende bu uclar sembol olmadan direkt şase bölümüne bağlı olarak çizilir nadiren hem sembol kullanılır hemde bağlantı yapılır aslında sembol şemayı fazla karmaşık hale getirmemek için faydalı

aşağıda örnek bir şema hazırladım simetrik beslemeli op amp ve düz beslemeli op amp bağlantısı var son olarak bir çok simetrik beslemeli op amp kullanılan devrelerin şemasında +v -v uçları şemada belirtilir fakat 0v yani simetrik beslemede şase olan uçları belirtilmez bu ucu entegrenin datasheet dosyasına bakarak bulabilirsiniz.

 

 

 

 

adem diyor ki:

Aralık 21, 2010, 21:27

verdiğiniz bilgiler ve şema için çok teşekkür ederim. ayrıca bunca süredir belki emaille cevap geleceğini zannederek bekledim cevabınızı farketmedim kusura bakmayın.

şimdi yaptığım basit bir devre var besleme devresi bd135 ve bd 136 ile yapılmış simetrik besleme ancak sürekli yanıyor yanlışımı bulamadım. devre ise AN6884 ENTEGRESİ İLE DEDEKTÖR devre +6ve-6v beslenecek ancak simetrik besleme devresinin bir tarafında +ve-12volt diğer tarafında – +ve gnd yani 3uç var +6volt -6volt ve gnd şeklinde şimdi ben bu beslemede güç kaynağıyla 12volt verip 6volt çıkıştanmı devreyi besliyeceğim yoksa 6volt tarafındanmı ?

güç kaynağına ve devreye bağlamalıyım birde benim hatam kullandığım güç kaynağında gnd yok gnd bağlantısı yapmadığımdanmı yanıyor besleme durum böyle ise ben bu devreye nasıl bir devre eklemeliyim (güç kaynağından veya tek aküden beslemek için )

http://www.eproje.com/modules.php?name=News&file=article&thold=-1&mode=flat&order=0&sid=55

yapmaya çalıştığım devre bu ilginiz için teşekkür ederim saygılarımla

 

 

gevv diyor ki:

Aralık 21, 2010, 22:12

@adem hocam genelde metal dedektörleri taşınabilir olduğu ve akü, pil ile beslendikleri için besleme devresi suni simetrik besleme elde etmek için kullanılmış

Tek Kaynaktan Simetrik Besleme

an688 (an6884) 5-Dot LED sürücü entegresi ve beslemesi tek kaynak bu entegre +6 ile besleniyor şadesi 0v 555 entegreisde tek kaynak beslemeli oda +6v ile besleniyor şasesi 0v

alıcı bobinin bağlandığı 741 opamp hem simetrik hemde tek kaynak ile beslenebilir siz simetrik kaynak besleyin 741 yanında kare içinde 7=+6v 4=-6v denilmiş yani 7 numaralı bacağı +6v 4 numaralı bacağı -6v

741 op amp`ın 6 numaralı çıkışına bağlanan 4093 nand kapı entegresinin beslemeside +6v (14 numaralı bacağı) şasesi ise 0v (7 numaralı bacağı)

devrede sadece verici bobin +6v ve -6v ile çalışıyor şemadaki gibi besleme veriliyor hiç bir yeri 0v bölümüne bağlanmıyor

http://www.datasheetcatalog.org/datasheet/panasonic/AN6884.pdf

741 0p amp: https://320volt.com/opamp/

555 zamanlayıcı: https://320volt.com/555-timer-entegresi/

 

 

Evet gördüğünüz gibi soru ve cevaplar tamda konuyu açıklıyor 🙂

 

Birde aşağıda ki simge yıldırım topraklaması için kullanılıyor ama her çeşit devrede “-” bağlantısını belirtmek için kullanıldığını gördüm 🙂

Topraklama hakkında faydalı bir makale: http://tr.wikipedia.org/wiki/Topraklama

Bende bir çok kişi gibi bu hataları yapıyorum ama elektroniği öğrendikce devreler ile haşırneşir olup tecrübe kazandıkca bu tip şeyleri çözmek daha kolay oluyor 😉