8-OHM RMS 100W Amplifikatör ZENER V2

Kolombiya’da ZENER olarak bilinen 100 Watt’lık Mono Amplifikatörün daha stabil, kararlı versiyonu. 8 Ohm hoparlör ile 100W güç verebiliyor 4 Ohm hoparlör ile de kullanılabilir. Gürültüsü çok düşük, ve açıldığında patlama sesi çıkartmıyor. Güç kaynağı olarak SMPS kullandığım halde dip gürültüsü hum vb. yok denecek kadar azdı.

Bu konfigürasyon Yarı Tamamlayıcı Amplifikatör olarak biliniyor. Amplifikatör, Kolombiya’da yaygın olarak “Zener” adı ile bilinen amplifikatörün mono versiyonu. Devrede giriş diferansiyel çiftini stabilize eden bir zener diyot bulunduğundan bu isim verilmiş. Mükemmel stabilite, güç ve düşük harmonik bozulma, Elektro gitar preamp’ları, Bass preamp’ları veya sadece MP3, USB ses kaynakları ile seslendirme kullanımı için ideal bir amfi devresi.

 

ZENER V2 Devre Şeması

Amplifikatör devresi 8 ohm hoparlör ile RMS 100W verebilir. Ses girişinde bulunana kondansatör 0,47 uF ila 4,7 uF arasın da olabilir.

Ortak emiter bağlantısı yapılan 2SA1015 transistörlerin hFE değerlerinin bir birine yakın olmasına dikkat edin. Bunların hFE’si yaklaşık 170 olmalıdır. HFE 180’den yüksekse, 2SA1015 sahtedir ve genellikle BIAS sorunu yaşanır. (Karşılık; 2SA733)

2SC2229 transistörlerinin kazancı (hFE) 190’dan büyük olmamalıdır. Aksi halde sahte olabilirler. 2SC2229 sahte veya yüksek kazançlı ise çıkış transistörlerine zarar verir.( Karşılıkları; 2SC1573, 2SC2271, 2SC1921)

TIP41, TIP42 transistörerinin hFE değeri 120 ile 160 arasında olabilir. Bu değerin çok altında veya çok üstündeyse sahte olabilirler.

Orijinal güç transistörleri düşük kazançlıdır. Modele bağlı olarak 30 ile 180 arasında değişmektedir . 2SC5200’ün hFE’sini ölçün ve 80 veya daha az bir okuma almalısınız . Bunlar mükemmel performans sağlar. 2SC5200 için hFE’niz 50 ila 90 arasında olmalıdır.

MJL21194 transistörleri ile transformatör voltajını yaklaşık 2×40 volt AC’ye yükseltip baslarda biraz daha fazla güç alabilirsiniz. 2SC5200 transistör ile 35+35V AC transformatör kullanabilirsiniz. Tam güç için transformatör gücü 150W veya üzeri olabilir. Sesi fazla açma diyorsanız daha düşük güçlü transformatör kullanabilirsiniz.

4 Ohm hoparlör ile iki katı güç alamazsınız %20 civarında bir artış olur fakat çıkış transistörleri aşırı zorlanır. 4 Ohm hoparlör ile tam güçte MJL21194 transistörlerini kullanabilirsiniz. Bu durumda %20. biraz üzerinde güç alınabilir. 2×40 volt AC ile daha fazla güç alınır. Bu testleri yapmadım.

Düşük güçlü direnç toleransları %5 bende elimde ne varsa onu kullandım ama 1/4 dirençleri %1 toleranslı kullanırsanız iyi olur.

Çıkış filtresi, ZOBEL amplifikatörün çıkışta hoparlörün endüktif yük yerine dirençli bir yük görmesi için kullanılır. Amacı hoparlör tarafından üretilen ters akımların geçişini önlemektir. Bunlar amplifikatör çıkışlarına zarar verebilir. Ayrıca yüksek frekanslı salınım olasılığını azaltmaya yardımcı olur. L1 Bobini 9mm çubuk üzerine 1mm kaplamalı telden 12 tur sarılarak yapılıyor.

Güç Kaynağı Devre Şeması

DC Doğrultma için küçük bir PCB hazırladım filtre kondansatörleri 63V 4700uF…6800uF arasında olabilir. Kondansatör çapı maks. 25mm. Bu devreyi farklı amfi devreleri içinde kullanabilirsiniz.

Yeni PCB tasarımını Sprint Layout 6 programı ile hazırladım. PCB boyutu baya küçük oldu 51.7×58.4mm PCB tek katlı evde PCB baskısı yapabilirsiniz zorluk çıkartmaz. Çinde PCB yaptıracaksanız tel ile atlama yapılan bölümlere üst katmadan yol ekledim. Evde baskı devre yapacaksanız yazıcı çıktısı alırken C1 katmanını seçmeyin.

Amplifikatörün şemasında belirli noktalarında olması gereken voltajları gösterildi ek olarak hazırladığım PCB çizimede ekledim. Bu voltajlar sistemin düzgün çalışıp çalışmadığı anlamamızı sağlar.

Örneğin A1015’in iki emitörünün birleştiği yerde 0,7 volt olması gerekir . Değilse, yanlış, sahte veya kazançları arasında büyük farklar olabilir . TIP41’in beyzinde BIAS ölçümü 0,7V vermelidir. Tabii ki, bu amplifikatörde tamamen simetrik bir BIAS elde etmek oldukça zordur ve hatta günümüz transistörlerinin kalitesinin berbat olduğunu hesaba katınca daha da zordur.

Bununla birlikte, A1015’de 0,7V ölçüyorsa ve çıkış 0V ölçüyorsa ve diğer bölümler 0,4V ve 0,8V arası ölçüyorsa amplifikatör iyi ve sorunsuz çalışacaktır. Bu nedenle mükemmel BIAS’a ulaşamazsanız paniğe kapılmayın . Ancak voltaj farkı abartılıyorsa zaten transistörlerin orijinal ve kaliteli olup olmadığını kontrol etmemiz gerekiyor. Abartılı bir BIAS uyumsuzluğu, çıkış transistörlerinde aşırı ısı ve bazı durumlarda kötü ses üretebilir.

Not: Hiç sorun yaşamadım fakat herşey doğru olmasına rağmen BIAS voltajları düzenli değilse 33-ohm direnç yerine trimpot takıp ayar yapmayı deneyin.

Amfinin ölçümlerine başlamadan önce trafonuzun 220v girişinin birine 220v 60w lamba bağlayın bu sayede bir sorun varsa devre, kart büyük hasar almadan koruyabilirsiniz. Ölçümler doğru aşırı ısınan parça yok ise lambayı söküp ses testlerine geçersiniz.

ZENER V2 Amplifikatör Bağlantı Şeması

Son olarak Zener amplifikatörün 4-ohm hoparlör kullanılan versiyonun da 2 değişiklik var 0.47-ohm 5w dirençler yerine 0.33-ohm 5w kullanılmış. Q5 transistörünün kollektöründen seri direnç ve 1N4007 diyotlar ile Q7 transistörünün beyzine giden bölümde 33-ohm direncin yeri değiştirilmiş diğer bağlantıya göre çalışmada bir fark varmı bilemiyorum ben sorun göremedim gerekirse PCB üzerinde değişiklik yapmadan yerleri değiştirilebilir.

8-OHM Hoparlör

4-OHM Hoparlör

Kaynak: videorockola.com

ZENER V2 Yarı Tamamlayıcı 100W Amplifikatör Devresine ait PCB ve kaynak dosyalar;