741 Op Amplı 12V Karanlık Anahtarı

Resimde gördüğünüz şema üzerinde bulundurduğu LDR ile bir karanlık anahtarı olarak çalışır. Devre, dört adet direnç, bir opamp, iki potansiyometre, bir LDR, bir anahtarlama transistörü ve bir lambadan ibarettir. Devrede, R1 direncinin değeri LDR’nin iç direnci ile doğru orantılı olduğundan 6-12V arasında bir gerilim bölücü olarak çalışır.

LDR1’in iç direncine bağlı olarak, RV1 potansiyometresinin görevi ise LDR1’in üzerine düşecek olan ışık miktarına göre hassasiyet derecesi için kullanılmıştır. Tabi RV1 de bir gerilim bölücüdür. Bu nedenle, LDR1 ve R1 malzemelerinin böldüğü direnç değeri ile, RV1’in böldüğü direnç değeri U1 tarafından sürekli karşılaştırılır.

Burada RV1 potansiyometresinin 6V olduğunu ve LDR1’in de karanlıkta olduğunu varsayarsak, LDR1’in iç direnci yüksek olacağından U1’in evirmeyen girişinde ki voltaj, 6V’a yakın bir değer yada biraz daha fazla bir değer alacağından U1’in (741 opamp) çıkışında pozitif bir voltaj olacaktır.

Bu da R3 üzerinden Q1’i tetikleyerek L1’in ışık vermesini sağlayacaktır. L1’in ışık vermesi ile LDR1’in iç direncinde belli bir azalma gözlenecektir ki bu da opamp çıkışını 0V’a çekeceğinden T1 transistörüde kesime gidecek, L1 sönecektir. Yalnız dikkat edilecek husus şudur ki, R4 direncinin olmadığı varsayıldığında opamp çıkışı üzerinde sürekli bir voltaj söz konusu olacağından Q1 transistörünün kesime gitmesine engel olacaktır.

R4 direnci, Q1 transistörünün beyz üzerinde ki voltajını şaseye çekecektir. RV2 potansiyometresi opamp 741‘e karşı reaksiyon göstereceğinden kazancı değişecektir. RV2 potansiyometresinin direnci büyük olduğunda ise, opamp bir karşılaştırıcı olarak çalışacak, küçük olduğunda ise bir yükselteç gibi çalışacaktır.

741 Op Amp Pinout